जीवित हुँदा मातापिताप्रति सेवा गरे जसतै मृत्यु भएपछि पार्थिब शरीरलाई दाहसंस्कारको साथ साथै तत्पश्चात पितृहरूको सम्झनामा गरिने श्राद्ध जस्ता कार्य पनि मानवको कर्तव्य भएको कुरा शास्त्रमा उल्लेख छ ।

श्राद्ध के हो ?

पितृहरूलाई सम्झने र उनीहरूप्रति श्रद्धाभाव जनाउने परम्परा नै श्राद्ध भएकोले पितृहरू दिवंगत भएको तिथिमा श्रद्धाभावले सम्झना एबं आराधाना गर्ने हिन्दु संस्कृतिमा चलन छ। तेस्तै आश्विन कृष्ण पक्षअन्तर्गत पर्ने पितृपक्षमा पनि आफ्ना पितृहरू सम्झेर श्राद्ध गर्ने चलन छ । वेदादि शास्त्रहरूका अनुसार गरिने श्रद्धा बिधी बाहेक पितृहरूको स्मरण गर्दै ब्राह्मणहरूलाई दान गर्नु वा भोजन गराउनु पनि श्राद्ध नै मानिन्छ ।

एकोद्दिष्ट श्राद्ध सबैजना पितृहरुलाई नगरेर एक जनालाइ मात्र गरिने श्राद्ध हो ।  प्रत्येक बर्ष आफ्ना पितृको मृत्यु भएको तिथीमा यस श्राद्ध गर्ने गरिन्छ । धेरै पितृको सम्झनामा गरिनेलाई श्राद्ध पार्वण वा महालय श्राद्ध भनिन्छ । सोह्रश्राद्धमा गरिने श्राद्ध सबै पितृको सम्झनामा गरिने पार्वण श्राद्ध हो जसमा पितृकुल तीन पुस्ता मातृकुलका  तीन पुस्ता, सासू, ससुरा र गुरुलाइ एकै चोटी श्रद्धा पूर्बक सम्झना गरिन्छ ।

 Continue reading