मधेषका दलहरà¥à¤²à¥‡ बिरोध गरेको à¤à¤ पनि ९० पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¶à¤¤ सà¤à¤¾à¤¸à¤¦à¤¹à¤°à¥à¤²à¥‡ हसà¥à¤¤à¤¾à¤•à¥à¤·à¤°Â गरेर पारित गरेको संविधान असोज ३ गते आइतबार साà¤à¤ ५ बजे à¤à¤• विशेष समारोहमा राषà¥à¤Ÿà¤ªà¤¤à¤¿ डा. रामवरण यादवले औपचारिक रà¥à¤ªà¤®à¤¾ जारि गरेर लागॠà¤à¤à¤•ो घोषणा गरà¥à¤¨à¥‡ तयारि हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤› । यो संबिधान संसोधनको मामलामा लचिलो à¤à¤à¤•ो हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡, सबै बिषयलाइ समेटà¥à¤¨ नसकेको खणà¥à¤¡à¤®à¤¾ पनि आतà¥à¤¤à¤¿à¤¨à¥ परà¥à¤¨à¥‡ देखिंदैन।
परिवरà¥à¤¤à¤¨à¤¶à¤¿à¤²
संबिधानको à¤à¤¾à¤— २à¥, धारा ३०२ र अनà¥à¤¸à¥‚ची ९ मा संविधान परिवरà¥à¤¤à¤¨ गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ अवसà¥à¤¥à¤¾ आà¤à¤®à¤¾ संसदको दà¥à¤‡ तिहाइ बहà¥à¤®à¤¤à¤¬à¤¾à¤Ÿ नै संविधान परिमारà¥à¤œà¤¨ गरà¥à¤¨ सकà¥à¤¨à¥‡ बà¥à¤¯à¤¬à¤¸à¥à¤¥à¤¾ राखिà¤à¤•ो छ । यसले पà¥à¤°à¤¾à¤¬à¤§à¤¾à¤¨à¤²à¥‡ बहà¥à¤®à¤¤ पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ गरà¥à¤¨à¥‡ बितà¥à¤¤à¤¿à¤•ै पारà¥à¤Ÿà¤¿à¤—त हिसाबले संविधान परिवरà¥à¤¤à¤¨ गरेर समसà¥à¤¯à¤¾ लयाउने समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ रहे पनि संबिधानको पà¥à¤°à¤¾à¤¬à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¾ असनà¥à¤¤à¥à¤·à¥à¤Ÿà¤¿ जनाà¤à¤° अहिले नै आनà¥à¤¦à¥‹à¤²à¤¨ à¤à¤¨à¥‡ नगरे पनि हà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤à¤•ो छ।
गणतनà¥à¤¤à¥à¤° सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¨à¤¾ राजतनà¥à¤¤à¥à¤° आउने समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ सकियो
यो नयाठसंविधानले लोकतानà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤• गणतनà¥à¤¤à¥à¤° पनि संसà¥à¤¥à¤¾à¤—त à¤à¤à¤•ो छ à¤à¤¨à¥‡ राजतनà¥à¤¤à¥à¤° फरà¥à¤•ने समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ अब सकिà¤à¤•ो छ । देशको राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¾à¤§à¥à¤¯à¤•à¥à¤· राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤ªà¤¤à¤¿Â हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨ र कारà¥à¤¯à¤•ारि शकà¥à¤¤à¤¿ संसदबाट निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¿à¤¤ पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤®à¤¾ हातमा हà¥à¤¨à¥‡à¤› । पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤¸à¤à¤¾ सदसà¥à¤¯ र केनà¥à¤¦à¥à¤°à¥€à¤¯ संसदका सदसà¥à¤¯à¤¹à¤°à¥à¤²à¥‡ राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤ªà¤¤à¤¿à¤•ो चà¥à¤¨à¤¾à¤µ गरà¥à¤¨à¥‡ छनॠà¤à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤²à¤¾à¤‡ संसदले छानà¥à¤› ।
अहिले कà¥à¤¨à¥ˆ पनि पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤•ो नाम राखिà¤à¤•ो छैन । पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤®à¤¾ निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¨ à¤à¤ पछि पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶ संसदको दà¥à¤‡ तिहाइले पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤•ो नामांकरण गरà¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ छ à¤à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤•ो सीमा निरà¥à¤§à¤¾à¤°à¤£ गरà¥à¤¨à¥‡Â आयोग बनà¥à¤¨à¥‡ उलà¥à¤²à¥‡à¤– छ ।
सरकार असà¥à¤¥à¤¿à¤° à¤à¤à¤° कारà¥à¤¯à¤¸à¤®à¥à¤ªà¤¾à¤¦à¤¨à¤®à¤¾ समसà¥à¤¯à¤¾ आउने समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ कम गरà¥à¤¨ शà¥à¤°à¥à¤•ा दà¥à¤‡ वरà¥à¤·à¤¸à¤®à¥à¤® पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤•ो विरà¥à¤¦à¥à¤§ अविशà¥à¤µà¤¾à¤¸à¤•ो पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤µ लà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨ नै नपाइने वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरà¥à¤¨à¥à¤•ा साथै पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¥€à¤²à¥‡ संसद विघटन गरà¥à¤¨ पनि नपाउने वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिà¤à¤•ो छ ।
बहà¥à¤§à¤¾à¤°à¥à¤®à¤¿à¤•, बहà¥à¤à¤¾à¤·à¤¿à¤•, पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤¯
धरà¥à¤®à¤¨à¤¿à¤°à¤ªà¥‡à¤•à¥à¤· र समावेशी नेपालमा सनातान धरà¥à¤®à¤•ो संरकà¥à¤·à¤£ गरà¥à¤¦à¥ˆ सबै धरà¥à¤®à¤²à¤¾à¤ˆ सà¥à¤µà¤¤à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¤¤à¤¾ दिइने उलà¥à¤²à¥‡à¤– छ । यसैको पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤• सà¥à¤µà¤°à¥à¤ª हिनà¥à¤¦à¥à¤¹à¤°à¥à¤²à¥‡ पà¥à¤œà¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ गाइलाइ राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¿à¤¯ जनावर मानिà¤à¤•ो छ ।
सरकारी काम काजको à¤à¤¾à¤·à¤¾ नेपाली à¤à¤¾à¤·à¤¾ à¤à¤ पनि संविधानमा सबै à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤¹à¤°à¥à¤²à¤¾à¤‡ मानà¥à¤¯à¤¤à¤¾ दिइà¤à¤•ो छ ।
देशको केनà¥à¤¦à¥à¤°à¤®à¤¾ संघीय सरकारका साथै सात पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤®à¤¾ छà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¤¾ छà¥à¤Ÿà¥à¤Ÿà¥ˆ पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤¯ सरकारहरॠगठन गरिनेछनॠ। सात पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤•ो सीमांकन आनà¥à¤¦à¥‹à¤²à¤¨à¤°à¤¤ तराई मधेसका नेताहरà¥à¤¸à¤‚ग छलफल पछि गरिने छ ।
आमाको नाममा नागरिकता
यस अघि बाबà¥à¤•ो नाम बाट मातà¥à¤° बंशजको आधारमा नागरिकता पाइने à¤à¤ पनि अब à¤à¤¨à¥‡ आमाको नामबाट पनि नागरिकता दिने सकà¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ गरिà¤à¤•ो छ । गैरआवासिय नेपालिलाइ पनि राजनितिक अधिकार नà¤à¤à¤•ो नागरिकता दिन सकà¥à¤¨à¥‡ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ राखिà¤à¤•ो छ ।
नयाठराजà¥à¤¯ संरचना
केनà¥à¤¦à¥à¤°à¤®à¤¾ दà¥à¤ˆ संसद पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¨à¤¿à¤§à¤¿à¤¸à¤à¤¾ र राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¿à¤¯ सà¤à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ ।
- पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¨à¤¿à¤§à¤¿à¤¸à¤à¤¾à¤®à¤¾ पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤•à¥à¤· निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¿à¤¤ १६५ र समानà¥à¤ªà¤¾à¤¤à¤¿à¤• ११० सहित २à¥à¥« सदसà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡ छनॠ।
- राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤¿à¤¯ सà¤à¤¾à¤®à¤¾ सात पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤¬à¤¾à¤Ÿ निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¿à¤¤ ५६ र राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¤ªà¤¤à¤¿à¤¬à¤¾à¤Ÿ मनोनित तीनसहित ५९ सदसà¥à¤¯ हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨à¥ ।
- केनà¥à¤¦à¥à¤°à¤®à¤¾ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦à¤•ा २५ à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ बढि बनाउन पाइने छैन। चà¥à¤¨à¤¾à¤µ हारेका वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤²à¥‡ पनि मनà¥à¤¤à¥à¤°à¥€ बनà¥à¤¨ नपाउà¤à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¾à¤¬à¤§à¤¾à¤¨ राखिà¤à¤•ो छ ।
- पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶ सà¤à¤¾ à¤à¤• सदनातà¥à¤®à¤• हà¥à¤¨à¥‡à¤› । संघ, पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶ र सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤¿à¤¯ गरेर तिन तहको राजà¥à¤¯ संरचना हà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
- सबै सात पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤•ा कà¥à¤² सांसद ५५० हà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨ । पà¥à¤°à¤¾à¤¦à¥‡à¤¶à¤¿à¤• संसदका कà¥à¤² सांसदमा २० पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¶à¤¤ नबढà¥à¤¨à¥‡ गरेर पà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¤¿à¤¯ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦ बनà¥à¤¨à¥‡à¤›à¤¨ । पà¥à¤°à¤¦à¥‡à¤¶à¤®à¤¾ पनि पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤•à¥à¤·à¤¤à¤°à¥à¤« ६० र समानà¥à¤ªà¤¾à¤¤à¤¿à¤•तरà¥à¤« कोटामा ४० पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¶à¤¤ सिट संखà¥à¤¯à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡à¤› ।
यि बाहेक महिला र दलितको लागि आरकà¥à¤·à¤£ लगाà¤à¤¤à¤•ा अनà¥à¤¯ धेरै कà¥à¤°à¤¾à¤¹à¤°à¥ पनि संबिधानमा राखिà¤à¤•ा छनॠ।
समà¥à¤¬à¤¿à¤§à¤¾à¤¨ जारि हà¥à¤¨à¥‡ बितà¥à¤¤à¤¿à¤•ै यसको अनलाइन संकरण डाउनलोड गरà¥à¤¨ मिलà¥à¤¨à¥‡ बनाइने छ ।
समà¥à¤¬à¤¿à¤§à¤¾à¤¨à¤•ो आधिकारिक पà¥à¤°à¤¤à¤¿:
यहाठकà¥à¤²à¤¿à¤• गरेर डाउनलोड गरà¥à¤¨à¥à¤¹à¥‹à¤¸