à¤à¤• साथिको सà¥à¤à¤¾à¤µà¤®à¤¾ यो निबनà¥à¤§ पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¥à¤¤ गरिà¤à¤•ो छ । यो लामो लेखलाइ वाचन गरेर यहाठछोटकरिमा मà¥à¤–à¥à¤¯ मà¥à¤–à¥à¤¯ बà¥à¤à¤¦à¤¾ मातà¥à¤° राखिà¤à¤•ो छ । पà¥à¤°à¥à¤£ लेख र उचà¥à¤š सà¥à¤¤à¤°à¤•ो लेखकिय à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤•ो लागि अडियो सà¥à¤¨à¥à¤¨à¥à¤¹à¥à¤¨ अनà¥à¤°à¥‹à¤§ छ ।
अडियो वाचन:
https://www.youtube.com/watch?v=xAgST_ZAYFg
यो लेखको पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤‰à¤¤à¥à¤¤à¤°à¤®à¤¾ सरिता तिवारिले “लाटा छैननॠहामà¥à¤°à¤¾ कविता” शिरà¥à¤·à¤•ओ लेखा लेखेकि छन। तर, मलाइ सरिताको लेखनै मनà¥à¤œà¤¿à¤²à¤²à¥‡ “लाटो” उपमा दिà¤à¤•ो लेखको जà¥à¤µà¤²à¤¨à¥à¤¤ उदाहरण र तरà¥à¤• राखà¥à¤¨à¥ à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ मपाइतà¥à¤µ र चरà¥à¤šà¤¾à¤•ो à¤à¥‹à¤• मातà¥à¤°à¥ˆ à¤à¤à¤•ो जसà¥à¤¤à¥‹ लागेको हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ यहाठसà¥à¤¥à¤¾à¤¨ दिइà¤à¤¨ ।
कवितामा लाटा शबà¥à¤¦à¤¹à¤°à¥à¤•ो पिरामिड (शारांश)
- धेरैजसो कविको आफà¥à¤¨à¥‹ à¤à¤¾à¤·à¤¾ नहà¥à¤¨à¥‡ हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ अधिकांश कविता रामà¥à¤°à¤¾ हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨à¤¨à¥à¥¤
- पà¥à¤°à¤¾à¤¯: अरà¥à¤•ो शैलि नकà¥à¤•ल गरà¥à¤¨à¥‡ ति कविहरà¥à¤²à¥‡ आफà¥à¤¨à¥‹ निजि अà¤à¤¿à¤µà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿-कौशलको विकास गरà¥à¤¨ लामो समयको अà¤à¥à¤¯à¤¾à¤¸à¤²à¥‡ गरà¥à¤¨à¥ परà¥à¤›à¥¤
****
- कविता राजनीतिजसà¥à¤¤à¥‹ बनाउनॠठीक हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨à¥¤à¤¤à¤°, आहà¥à¤¤à¤¿à¤•ो ‘गहà¥à¤à¤—ोरो अफà¥à¤°à¤¿à¤•ा’ वा शà¥à¤°à¤µà¤£ मà¥à¤•ारà¥à¤™à¤•ो ‘बिसे नगरà¥à¤šà¥€à¤•ो बयान’ जसà¥à¤¤à¤¾ कविताजसà¥à¤¤à¥‹ राजनिति लेखियो à¤à¤¨à¥‡ चाà¤à¤¹à¤¿ रामà¥à¤°à¥‹ होला।
- कविताबाट आश लागà¥à¤¨à¥‡ दà¥à¤‡ कà¥à¤°à¤¾: १) कवि आफà¥à¤¨à¥‹ à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤®à¤¾ बोलोसॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ । र २) सबै विषय वा वसà¥à¤¤à¥à¤²à¤¾à¤ˆ कविले फरक ढंगले हेरोसॠà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ ।
- कविताको à¤à¤¾à¤·à¤¾ बैजà¥à¤žà¤¾à¤¨à¤¿à¤• हिसावले सहि हà¥à¤¨à¥ परà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¥¤ कविले ठीक र सà¥à¤¨à¥à¤¦à¤° à¤à¤•साथ बोलà¥à¤¨à¥‡ हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ कविको वाकà¥à¤¯ हृदयमा सीधै पà¥à¤°à¤µà¥‡à¤¶ गरà¥à¤›à¥¤
****
- रामà¥à¤°à¤¾ कविले पनि सà¤à¤§à¥ˆ रामà¥à¤°à¥ˆ लेखà¥à¤›à¤¨ à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ छैन । कविहरूले राजेश हमाल बनà¥à¤¨ खोजà¥à¤¦à¤¾ रामà¥à¤°à¥‹ कवि बिगà¥à¤°à¤¿à¤à¤•ो अà¤à¤¿à¤à¤¾à¤°à¤¾ सारा कविता विधाले बोकà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤›à¥¤
- कविले कविताको à¤à¤¾à¤·à¤¾à¤¸à¤¿à¤¤ खेलिरहनà¥à¤ªà¤°à¥à¤› तर अà¤à¥à¤¯à¤¾à¤¸ खेललाई नै पà¥à¤°à¤¦à¤°à¥à¤¶à¤¨ खेल बनाउà¤à¤¦à¤¾ कविको वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤¤à¥à¤µ नै समापà¥à¤¤ हà¥à¤¨ सकà¥à¤› ।
****
- आफैले नबà¥à¤à¥‡à¤•ा लाटा शबà¥à¤¦à¤¹à¤°à¥‚को पिरामिड बनाउने कविहरॠदिकà¥à¤• लागà¥à¤¦à¤¾ हà¥à¤¨à¥à¤›à¥à¤¨ । यसरि कवि आफैं à¤à¥à¤°à¤®à¤¿à¤¤ à¤à¤à¤•ो रचनामा तà¥à¤¯à¤¹à¤¿ à¤à¥à¤°à¤® देखिनà¥à¤› ।
- पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤—शील कविहरूपà¥à¤°à¤¤à¤¿ चासो à¤à¤ पनि बैरागी काइà¤à¤²à¤¾ वा मोहन कोइरालाले जसà¥à¤¤à¥‹Â लेखन ‘टेकà¥à¤¨à¤¿à¤•’ नै अरà¥à¤•ो अà¤à¥à¤¯à¤¾à¤¸ गरà¥à¤¨à¥‡ हैसियतको र साहस à¤à¤à¤•ो कवि अहिले हामिसंग छैन । उपनà¥à¤¯à¤¾à¤¸à¤•ो रूपमा धेरै फरक आठपनि कविता कौशलमा à¤à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— देवकोटाको ‘आइसलà¥à¤¯à¤¾à¤¨à¥à¤¡à¤•ो सरà¥à¤ªâ€™ साबित à¤à¤à¤•ो छ।
****
- केहि कवि बिनसितà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ रिसाइरहेजसà¥à¤¤à¥‹, विदà¥à¤°à¥‹à¤¹à¤¿ देखिनà¥à¤›à¤¨ तर रिस मातà¥à¤°à¥ˆà¤²à¥‡ कविता हà¥à¤à¤¦à¥ˆà¤¨ ।
- सिधै यथारà¥à¤¥à¤²à¤¾à¤‡ बà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤ गरà¥à¤¨à¥ à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾, कवि यथारà¥à¤¥à¤•ो नजिक-नजिकबाट दौडेको सà¥à¤¨à¥à¤¦à¤° देखिनà¥à¤›à¥¤
- कविता उपनà¥à¤¯à¤¾à¤¸ जसà¥à¤¤à¥‹ होइन कि कà¥à¤¨à¥ˆ ‘सेकà¥à¤¸-मानिà¤à¤•’ पातà¥à¤° समातà¥à¤¯à¥‹ र पहिलो वाकà¥à¤¯à¤¦à¥‡à¤–ि नै à¤à¤Ÿà¤¾à¤à¤Ÿ सेकà¥à¤¸ वा डिपà¥à¤°à¥‡à¤¸à¤¨à¤•ो कà¥à¤°à¤¾ गरà¥à¤¨ थालिहालà¥à¤¯à¥‹à¥¤
****
- केहि नà¤à¤à¤•ो, मेरà¥à¤¦à¤£à¥à¤¡ नà¤à¤à¤•ो कवितालाई अà¤à¤¿ सà¥à¤µà¥‡à¤¦à¥€ ‘लà¥à¤°à¥‡ कविता’ à¤à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥à¥¤ तà¥à¤¯à¤¸à¤•ो उलà¥à¤Ÿà¥‹ ‘गà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¡ सà¥à¤Ÿà¤«â€™ à¤à¤¨à¥‡à¤•ो देवकोटाको ‘पागल’जसà¥à¤¤à¥ˆ, रिमालको ‘आमाको सपना’ जसà¥à¤¤à¥ˆ, à¤à¥à¤ªà¤¿à¤•ो ‘हामि’ जसà¥à¤¤à¥ˆ, काइà¤à¤²à¤¾à¤•ो ‘मातेको मानà¥à¤›à¥‡à¤•ो à¤à¤¾à¤·à¤£â€™ जसà¥à¤¤à¥ˆ, मिन ब. विषà¥à¤Ÿà¤•ो ‘साला पहाडमे कà¥à¤¯à¤¾ है?” जसà¥à¤¤à¥ˆ वा कृषà¥à¤£à¤à¥à¤·à¤£ बलको ‘चैतको हावा’ जसà¥à¤¤à¥ˆ केहि चिज हो जसà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° ठà¥à¤²à¥‹ ताकत लà¥à¤•ेर बसेको हà¥à¤¨à¥à¤›à¥¤
****
- यथारà¥à¤¥à¤•ो लेखन रामà¥à¤°à¥‹ हो तर यथारà¥à¤¥ à¤à¤¿à¤¤à¥à¤° केहि ‘गà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¡ सà¥à¤Ÿà¤«â€™ हà¥à¤¨à¥ परà¥à¤› ।
- हामिमा ‘मिडियोकà¥à¤°à¤Ÿà¤¿â€™ à¤à¤•दमै हावी छ। अलà¥à¤›à¤¿à¤¹à¤°à¥‚को यो समà¥à¤¹ ‘गà¥à¤°à¤¾à¤¨à¥à¤¡ सà¥à¤Ÿà¤«â€™à¤®à¤¾ रमाइलो मानà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¥¤ यसà¥à¤¤à¥‹ वातावरणमा साधारण लेखकले पनि पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤à¤¾à¤¶à¤¾à¤²à¤¿ लेखकलाइ निराश वा ओà¤à¥‡à¤² पारà¥à¤¨à¥‡ सकà¥à¤›à¥¤
- कविले अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨ गरà¥à¤¨à¥ à¤à¤•दमै आबशà¥à¤¯à¤• हà¥à¤¨à¥à¤›à¥¤ अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨ नगरà¥à¤¨à¥‡ कवि वा लेखकले थोरै त रामà¥à¤°à¥‹ पनि लेखà¥à¤¨ सकà¥à¤²à¤¾ तर अधà¥à¤¯à¤¯à¤¨à¤¶à¤¿à¤² कविले मातà¥à¤° लामो समयसमà¥à¤® रामà¥à¤°à¥‹ लेखà¥à¤¨ सकà¥à¤› ।
मनॠमनà¥à¤œà¤¿à¤²à¤•ो लेखको शारांश; शà¥à¤°à¥‹à¤¤ – अनà¥à¤¨à¤ªà¥à¤°à¥à¤£ पोसà¥à¤Ÿ, २०à¥à¥¨ à¤à¤¾à¤¦à¥à¤° ५।
यो लेख टà¥à¤µà¤¿à¤Ÿà¤° साथि गोपाल उपà¥à¤°à¥‡à¤¤à¥€à¤•ो अनà¥à¤°à¥‹à¤§à¤®à¤¾ तयार गरिà¤à¤•ो हो:
मनॠमनà¥à¤œà¤¿à¤²à¤•ो कà¥à¤¨à¥ˆ निवनà¥à¤§ (यदà¥à¤¦à¥à¤¯à¤ªà¤¿ उनि कवि हà¥à¤¨à¥) 🙂 https://t.co/835aDGDxrE
— गोपाल उपà¥à¤°à¥‡à¤¤à¥€ (@Scorpiiioo) December 15, 2015