होलि परिचय
फालà¥à¤—à¥à¤£ पà¥à¤°à¥à¤£à¤¿à¤®à¤¾à¤•ो दिन मनाइने फागॠपरà¥à¤µà¤²à¤¾à¤ˆ à¤à¤¾à¤°à¤¤à¤®à¤¾ “होलि” à¤à¤¨à¤¿à¤¨à¥‡ हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ सोहि नामको सिको गरेर आजकल नेपालमा पनि होलि नै à¤à¤¨à¥à¤¨ थालिà¤à¤•ो छ । फागॠपरà¥à¤¬ वसनà¥à¤¤ ऋतà¥à¤•ो सà¥à¤µà¤¾à¤—त गरà¥à¤¨à¥‡ चाड पनि à¤à¤¨à¤¿à¤¨à¥à¤› । यस परà¥à¤µà¤¾à¤®à¤¾ मानिसहरॠआपसि मेलमिलाप र सदà¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ बढाउन बिà¤à¤¿à¤¨à¥à¤¨ रङहरà¥à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरेर हरà¥à¤· उलà¥à¤²à¤¾à¤¸à¤ªà¥à¤°à¥à¤µ मनाइनà¥à¤› ।
फागà¥à¤¨ शà¥à¤•à¥à¤² अषà¥à¤Ÿà¤®à¤¿à¤•ा दिन काठमाडौà¤à¤•ो वसनà¥à¤¤à¤ªà¥à¤° गदà¥à¤¦à¤¿ बैठकअगाडि रहेको मैलको रà¥à¤–लाइ रङà¥à¤—िचङà¥à¤—ि धà¥à¤µà¤œà¤¾à¤ªà¤¤à¤¾à¤•ाले सिà¤à¤—ारि गाडिà¤à¤•ो चिरमा पà¥à¤œà¤¾ गरेपछि फागॠपरà¥à¤¬ शà¥à¤°à¥ à¤à¤à¤•ो मानिनà¥à¤› । तेसै गरि ललितपà¥à¤°à¤®à¤¾ पनि सोहि दिन चिर गाडà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨ छ ।
फागà¥à¤•ो दिन (पà¥à¤°à¥à¤£à¤¿à¤®à¤¾à¤•ो दिन) वसनà¥à¤¤à¤ªà¥à¤°à¤®à¤¾ गाडिà¤à¤•ो चिरलाई विधिपà¥à¤°à¥à¤µà¤• ढालि बाजागाजाका साथ टà¥à¤à¤¡à¤¿à¤–ेलमा लगेर जलाउà¤à¤›à¤¨à¥ । सो चिरमा राखिà¤à¤•ा धà¥à¤µà¤œà¤¾à¤ªà¤¤à¤¾à¤•ाहरॠऔषधि उपचारमा काम लागà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤¨à¥‡à¤° खोसाखोस गरि लिने पनि गरिनà¥à¤› । तेसà¥à¤¤à¥ˆ चिरको खरानिको टिका लगाà¤à¤®à¤¾ अनिषà¥à¤Ÿ टरà¥à¤¨à¥‡ पनि मानिसहरà¥à¤®à¤¾ बिशà¥à¤µà¤¾à¤¸ छ । ललितपà¥à¤°à¤®à¤¾ गाडिà¤à¤•ो चिर à¤à¤¨à¥‡ फागà¥à¤•ो दिनमा बागमतिमा लगेर सेलाउने गरिनà¥à¤› ।
तेसà¥à¤¤à¥ˆ, फागà¥à¤•ो रात गà¥à¤°à¥à¤®à¤¾à¤ªà¤¾ नाम गरेको राकà¥à¤·à¤¸à¤²à¤¾à¤‡ इटà¥à¤®à¥à¤¬à¤¹à¤¾à¤²à¤¦à¥‡à¤–ि कहिठपनि नबिसाइ लà¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤à¤•ो दश पाथि चामलको à¤à¤¾à¤¤ र à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ राà¤à¤—ाको मासà¥Â टà¥à¤à¤¡à¤¿à¤–ेलमा खà¥à¤µà¤¾à¤ˆ सैनिक असà¥à¤ªà¤¤à¤¾à¤²à¤à¤¿à¤¤à¥à¤° रहेको जधॠनाम गरेको धारामा चà¥à¤ ाउने चलन पनि छ ।
होलिकाको कथा
हिनà¥à¤¦à¥‚ धरà¥à¤®à¤¶à¤¾à¤¸à¥à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ उलà¥à¤²à¥‡à¤– à¤à¤• किमà¥à¤¬à¤¦à¤¨à¥à¤¤à¤¿ अनà¥à¤¸à¤¾à¤° हिरणà¥à¤¯à¤•शà¥à¤¯à¤ªà¥à¤²à¥‡ आफà¥à¤¨à¤¾ विषà¥à¤£à¥à¤à¤•à¥à¤¤ पà¥à¤¤à¥à¤° पà¥à¤°à¤²à¥à¤¹à¤¾à¤¦à¤²à¤¾à¤‡ मारà¥à¤¨ आगोले छà¥à¤¨ नसकà¥à¤¨à¥‡ वरदान पाà¤à¤•ि आफà¥à¤¨à¤¿ बहिनि होलिकासंग पà¥à¤°à¤²à¥à¤¹à¤¾à¤¦à¤²à¤¾à¤‡ आगोमा पसà¥à¤¨ लगाà¤à¤•ोमा होलिका à¤à¤·à¥à¤® à¤à¤à¤•ि तर पà¥à¤°à¤²à¥à¤¹à¤¾à¤¦à¤²à¤¾à¤‡ à¤à¤¨à¥‡ केही नà¤à¤à¤•ो किंवदनà¥à¤¤à¤¿ छ । राकà¥à¤·à¤¸ पà¥à¤°à¤µà¥ƒà¤¤à¤¿à¤•ि होलिका मारिà¤à¤•ो उपलकà¥à¤·à¥à¤¯ होलि खेलà¥à¤¨ शà¥à¤°à¥ à¤à¤à¤•ो जन विशà¥à¤µà¤¾à¤¸ रहेको छ ।
पहाडको होलि र तराइको होलि
पहाडि à¤à¤¾à¤—मा पà¥à¤°à¥à¤£à¤¿à¤®à¤¾à¤•ो दिन मनाइने होलि तराइ कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤®à¤¾ à¤à¤¨à¥‡ तà¥à¤¯à¤¸à¤•ो à¤à¥‹à¤²à¤¿à¤ªà¤²à¥à¤Ÿ à¤à¤µà¥à¤¯à¤¤à¤¾à¤•ा साथ मनाइने गरिनà¥à¤› ।
यस परà¥à¤¬à¤®à¤¾ थकालिहरà¥à¤²à¥‡ तिर हानà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤¯à¥‹à¤—िताको पनि आयोजना गरà¥à¤¨à¥‡ गरà¥à¤›à¤¨à¥ ।
होलि बिकृति
- इचà¥à¤›à¤¾à¤µà¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤¤ अरà¥à¤²à¤¾à¤ˆ पानि à¤à¤°à¤¿à¤à¤•ो बेलà¥à¤¨ र पà¥à¤²à¤¾à¤¸à¥à¤Ÿà¤¿à¤•ले हानà¥à¤¨à¥‡ र रंग लगाइदिने
- होलि शà¥à¤°à¥ हà¥à¤¨à¥ à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ कयौं दिन अगाडी देखिनै पानीले à¤à¤°à¤¿à¤à¤•ो बेलà¥à¤¨à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरिने चलन रहेको ।
- गाà¤à¤œà¤¾, à¤à¤¾à¤‚ग आदि लागॠपदारà¥à¤¥à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤—
- डानà¥à¤¸, डिसà¥à¤•ो र अनाबशà¥à¤¯à¤• खरà¥à¤š
- इनामेल आदिको रंग पोतà¥à¤¨à¥‡, आतंक र हà¥à¤²à¤¦à¤‚गा
- रंगमा हà¥à¤¨à¥‡ मिसावटले छालामा नरामà¥à¤°à¥‹ असर
- जबरà¥à¤œà¤¸à¥à¤¤à¤¿ लगाइने रंगले कसै कसैलाई हà¥à¤¨à¥‡ à¤à¤²à¤°à¥à¤œà¤¿à¤• रियाकà¥à¤¸à¤¨
होलि रमाइलो र उनà¥à¤®à¥à¤•à¥à¤¤à¤¤à¤¾à¤•ो चाड हो। सबैले आफà¥à¤¨à¥‹ हिसाबले रमाइलो गरà¥à¤¨ (वा, नगरà¥à¤¨) पाउनॠपरà¥à¤› । कसैको पनि वà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤—त इकà¥à¤·à¤¾ बिपरीत रंग, लोला वा अनà¥à¤¯ कà¥à¤¨à¥ˆ पनि बसà¥à¤¤à¥à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¦à¤¾ यो चाडको सदà¤à¤¾à¤¬ खलà¥à¤¬à¤²à¤¿à¤¨à¥à¤› । तेसैले, आà¤à¤«à¥ रमाऔं र अरà¥à¤²à¤¾à¤‡ पनि रमाउन दिऔं ।
हà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¥€ होली!