१९४७ अगस्ट १५ मा भारत स्वतन्त्र भए यता हरेक बर्ष भारतले धुमधामका साथ् स्वन्तन्त्रता दिवस मनाउदै आएको छ | अचेल मिडियाको द्रुत गतिमा भैरहेको बिकास र हामी नेपालीहरु भारतीय मिडियाप्रति पनि आकर्षित भएका कारण त्यहाँको स्वतन्त्रता दिवसमा हुने  तामझामको हामी प्रत्येक बर्ष प्रतक्षदर्शि हुदै आइरहेका छौं | अझ त्यति मात्र कहाँ हो र ? १५ अगस्ट आउनु भन्दा २/३ दिन अघि देखि नै देखाइने सन्देशमुलक बिज्ञापनहरुले भारतीयहरुको स्वतन्त्रताप्रतिको मोह र राष्ट्रियताको  भावनासंग हामी बढी नै परिचित छौँ | भारतीय च्यानलहरुको नियमित दर्शक भएको कारणले यी सबै तामझामहरुलाई मैले  नियालिरहेको थिए | हिजो १५ अगस्टको दिनमा पनि बिहानै देखि भारतको प्रधानमन्त्री लगायत राष्ट्रप्रमुखहरुले गर्ने कार्यक्रमहरुको लाइभ प्रशारण त समाचारमुलक च्यानलहरुमा छाएकै थियो अन्य मनोरन्जनात्मक च्यानलहरुमा समेत देशभक्तिले ओतप्रोत फ्लिम, राष्ट्रिय गान, राष्ट्रिय झण्डाको चिन्ह पनि धमाधम प्रशारण भैरहेको थियो |   १५ अगस्टमा मात्र हैन त्यस देखि बाहेकका दिनमा पनि भारतीयहरुको आफ्नो देश , राष्ट्रिय गान , राष्ट्रिय झण्डा प्रतिको आस्था देख्दा उनीहरु साच्चिकै आफ्नो देशलाई माया गर्छन भन्ने झल्किन्छ | उदाहरण स्वरूप क्रिकेट वा फिल्मलाई नै हामी लिन सक्छौं | चाहे टेस्ट म्याच नै होस् अनि मशालेदार फिल्म नै किन नहोस हमारा भारत महान भन्ने नारा घन्किएकै हुन्छ | जुनसुकै अभिप्रायले गरिएको होस्, परिणाम जे सुकै होस् अनि जुनसुकै अन्तरिक कारण नै किन नहोस, बाहिरी मुलुकले जसरी विश्लेषण गरे पनि अन्ना हजारे र बाबा रामदेवको अनशनले पनि भारतीयहरुमा उल्कै राष्ट्रियताको भाव मजबुत बनाउदै लैजान्छ | अनि यी सबलाई विश्वमा आफ्नो छाप छोड्ने तरिकाले प्रस्तुत गर्ने त उही भारतीय मिडिया न हुन् |

कहिले काही त इर्श्या पनि लाग्छ , त्यति ठुलो भौगोलिक देश अनि त्यत्तिकै मात्रामा विविधता भईकन पनि मिडियाको आधारलाई साँचो मान्ने हो भने भारत विश्वकै देशभक्तिको नमुना बनेर आफ्नो नाम उचो राख्ने र अझ शक्तिशाली बन्ने दौडमा छ तर तुलनात्मक रुपमा उसकै छिमेकी हाम्रो देश नेपाल भने भएको आफ्नो सानो भूभाग पनि टुक्य्राउने दौडमा छ | यहाँ तराईलाई एक मदेश एक प्रदेश चाहिएको छ, पहाडलाई प्रत्येक जातजातिको आफ्नै छुट्टै राज्य चाहिएको छ | राष्ट्रियता देशभक्ति त सबैले बिर्से कि क्या हो भन्ने आभास हुन्छ कहिले कहिँ त | खै कहाँ र कसमा खोज्ने हो देशभक्ति हामीले ? अनि कुन दिवसमा राष्ट्रियताको भावलाई लिएर एकबध्द हुने त ? जबकी प्रजातन्त्र, लोकतन्त्र, गणतन्त्र गरि ३/३ वटा राष्ट्रिय दिवसहरु छन हामी संग | ति दिवसहरु मनाउनकै लागि मनाउछौ हामी| ढोंगी राष्ट्रियताको गन्ध आउछ जब हाम्रा देशका राष्ट्रप्रमुखहरु टुंडिखेलमा विराजमान भएर सैनिकहरुको सलामी ज्युनार गर्छन |
त्यसो भए हामीसंग स्वन्तत्रता दिवस नभएर हो त भन्ने सवाल पनि मेरो मनमा उठेको हो | कुनै समय ब्रिटिश साम्राज्यको अधीनमा रहेको भारत १९४७ अगस्ट १५मा मुक्त भएयता त्यसैलाई आधार बनाएर हरेक बर्ष शानका साथ् स्वतन्त्रताको अनुभूति लिन्छन अनि रमाउछन आफ्नो देशभक्तिलाई छताछुल्ल पोख्दै | भलै हामी वीर गोर्खालीसंग ब्रिटिश साम्राज्यको अगाडी नझुकेको इतिहास छ  तर बर्तमान परिबेशमा भने कहिले भारतीय कहिले अमेरिकी त कहिले अन्य मुलुकको हस्तक्षेपबाट पिल्सिरहनु परेको छ | कसैसंग नझुकेको र कसैको अधीनमा नरहेको हामी नेपालीहरुको जुन गौरब थियो त्यो सबै आज एकादेशको कथा भैसक्यो | प्रत्यक्ष रुपमा नेपाल जति नै स्वतन्त्र मुलुक होस् तर अप्रत्यक्ष रुपमा यो कुन कुन देशबाट निर्देसित र संचालित छ भन्ने कुरादेखि हामी कोही पनि अनभिज्ञ छैनौ | देश यस्तो हालतमा पुग्नुमा को को जिम्मेवार छन भन्ने कुरा पनि हामीले चर्चा गर्दै आएकै हौ | र यसको मुल्यांकन अवश्य पनि इतिहासले गर्ने नै छ |

यी त भए भारतीय देशभक्तिका केहि नमुनाहरु …| तर जति मलाई उनीहरुको देशभक्ति देखेर इर्श्या जाग्छ त्यति नै रिस पनि उठ्ने गर्छ | सायद मलाई मात्र हैन सम्पूर्ण नेपालीलाई यो कुरामा रिस उठ्छ | आफ्नो देशको सिमाना मिचिदा, हरेक आन्तरिक मामिलामा दबाब भोग्नु पर्दा कुन चै नेपालीलाई रिस नउठ्ला र ? यहाँ सम्मकी आफ्नो सिमाना मिचिएको यथार्थता देखाएर एउटा सिनेमा प्रदर्शन गर्न पनि कति झमेला भोग्नुपर्छ हामी कहाँ ! तर बिडम्बना अरुको देशलाई मिचेर ,नीचा देखाएर तामझामका साथ् स्वतन्त्रता मनाएकै छन त क्यारे ! अरुको स्वतन्त्रतालाई पैतालाले कुल्चेर आफु भने शानसंग स्वन्तत्रता दिवस मनाउदैमा भारत महान b पक्कै बन्ने छैन |  उनीहरुमा अलिकति पनि बिबेक देखिदैन जति हामीलाई हाम्रो देश र स्वतन्त्रता प्यारो छ अन्य देशकाबासीलाई पनि उनीहरुको देश प्यारो लाग्छ है त्यसैले हामीले बल पुर्बक सिमाना मिच्नु वा हस्तक्षेप गर्नु उचित हुदैन भन्ने …| जब यो बिबेक उनीहरुमा पलाउला तब मात्र भारतले स्वतन्त्रता दिवस मनाएको सार्थकता  रहनेछ | र यसको लागि भारतको  बिबेक पलाउनुका साथसाथै हाम्रा राष्ट्रप्रमुखहरुमा पनि देशभक्तिको भाव जाग्नु जरुरी छ |

लेखक – श्यामजंग खत्री सानो जङ्गे

आज नर्कमा यमराज आँफै छक्क छन र अचम्म पनि मानिसहरुलाई यती दुर्गन्दित ठाउँमा कडा परिश्रमको सजाय दिदा पनि हासी खुशी सजाय काटी राखेका छन् । के केटा के केटी सबै असैह्य दुर्गन्धको वास्ता नै नगरि आफ्नो धुनमा हसी मजाक गरेको देख्दा कता कता यमराजलाई कतै नर्कमा दुर्गान्धको कमी त भएको होइन भन्ने भान परेछ यस्तो दु:ख दिदा पनि मानिसमा किन चिन्ता छैन कतै मेरा दुतले स्वर्ग जानु पर्ने यस्ता साहासिला अनी ज्ञानी मान्छेहरुलाई त ल्याएका हैनन् भन्ने खुल्दुली भएछ अनी यमराज आफ्ना दुतसँग कुरा गर्दै:

यम राज: सुंगुर ल्याएको कि मान्छे ल्याएको तिमीहरुले, यत्रो असह्य दुर्गन्धमा पनि मानिसहरु सहज रुपमा रमाइ रहेछन् कुनै डर चिन्ता अनी पिडा नै छैन । यतिका मेहनती अनी सुसिल मानिसहरु त स्वर्ग पो जानु पर्ने कतै गल्ती त भएन ?

यम दुत: कहाँका मेहनती हुनु महाराज यीनीहरु मैले नेपाल भन्ने देश बाट उठाएर ल्याएको, उमेर हुन्जेल बैदेसिक रोजगारमा जादा रहेछन तातो चिसो आँधी हुरी केही नि नभनी अर्काको देशमा काम गर्‍यो अनी आफ्नो देशमा फर्कियो र सिन्को नभाची बस्यो अर्काको कुरा काटेर, सानो ठुलो काम भन्यो । आफ्नो प्राकृतिक रुपले नै स्वर्ग जस्तो देश चाँही केही नगरि बरु झन बिगारेर नर्क बनाएका रहेछन । अनी, अर्काको मरुभुमी जस्तो देशमा चाँही अहोरात्र दिन रात हावा हुरी जुठो फोहोर केही नभनी स्वर्ग बनाउएका रहेछन् । अनी यिनिहरुलाई नर्कको दु:ख त बिदेशको दु:ख भन्दा कम नै लागेको हो महाराज । अनी, यहाँको दुर्गन्ध त नेपाल देशको काठमन्डौको नदी नाला अनी गल्ली भन्दा कम नै छ, भन्दै यिनिहरु रमाएका हुन महाराज ।

"म पनि झल्यास बिउँझीए आखिर यथार्थ त यही नै हो नि हामी नेपालीको, के ले कमी थियो होला र त्यो देश मेरो देश|"

यो फेसबुकमा पोस्ट गरिएको सानो लेख नेपालीलाई  झक्झक्याउने खालको भएको ले यहाँ पोस्ट गरिएको हो |

"तिमीले रिपब्लिक मिडियाको शुक्रबार भन्ने पत्रिका पढ्ने गरेको छौ ? कस्तो राम्रो लाग्छ मलाई त!" मेरो एक मित्रले २ साता अघि मसंग सोधेको थियो| मैले भने पढ्न भ्याएको रहेनछु|

पुस्तक पसलहरुमा सो पत्रिका नदेखेको पनि हैन तर कुनै पत्रिकाको परिशिष्टअंक होला भन्ने सोचेको थिएँ| जब अघिल्लो हप्ता "तिन ट्रेजेडी" शिर्षकमा नायक राजेश हमालको फिचर स्टोरी सहित पत्रिका पसलमा देखे अनि मन थाम्नै नसकी किने र सबै पानाहरुका  प्राय जसो लेखहरु पढे पनि | जे होस् राम्रो अनि ज्ञान बर्धक लग्यो | त्यो ११ औ अंक थियो अनि हिजो मात्र १२औ अंक किनेर पढे पछी भने केहि टिप्पणी गर्न मन लग्यो |

साइजमा ठ्याक्कै "साप्ताहिक" जस्तो अनि साप्ताहिक रुपमै प्रकाशित हुने "शुक्रबार" कतै "साप्ताहिक" को प्रतिद्वन्दीको रुपमा त आएको हैन भन्ने सोचाई पहिलो पटक पढ्दा नै आएको हो | यो नितान्त मेरो बिचार हो र म जस्तै आम पाठकहरुले पनि यस्तै सोचेको हुनु पर्छ भन्ने पनि मेरो अनुमान हो दुवै प्रकाशनले यसलाई कसरी लिएका छन त्यो आफ्नो ठाउँमा छ | यधपी मिडियाहरु बीच भयङ्कर प्रतिस्पर्धा चलिरहेको त हामीले देखेकै छौ| स्वच्छ प्रतिष्पर्धा हुनु त राम्रै हो | त्यसो हुँदा हामी पाठकहरु पनि आफ्नो रुची अनुसारको सामग्री छानेर अध्ययन गर्न सक्छौ |

जे होस् पत्रिका लगातार २ हप्ता किनेर पढें| सर्बप्रथम त निलो पृष्ठभूमिमा सेतो अक्षरले लेखिएको "शुक्रबार" नाम नै मलाई आकर्षक लागेको पक्ष हो| बिज्ञापन मिडियाको अभिन्न अंग हो त्यो अलग कुरा…. बिज्ञापनको क्रम यसमा पनि बिस्तारै बढ्दै जाला तर हाललाई सबै पृष्ठहरुमा रंगीचंगी बिज्ञापनले नढाकेको र पुरापुर लेखहरुले भरिएको सफा पत्रिका हातमा पर्दा मेरो पैसा खेर गएनछ भन्ने सोचाई मनमा आयो | समाज, अर्थ, शैली, साहित्य, प्रबिधि, मनोरंजन, स्वास्थ्य आदिसंग सम्बन्धित लेखहरु बिस्तृत रुपमा अनुसन्धान गरेरै लेखिएको जस्तो लाग्यो| विदेशको काम, म बिद्रोह गर्छु, जीवन सम्बाद जस्ता खुराकहरु नयाँ लागे | छापिएका तस्बिरहरु पनि परिवार बीच हेर्न मिल्ने  खालकै छ अझ शुक्रबारको नाममा बिहिबार नै बजारमा पुग्ने यसको शैलीमा कस्तो अभिप्राय होला तपाईहरु आफै विचार गर्नुस त?समग्रमा पत्रिका राम्रै लाग्यो बरु मुल्यको बारेमा भने महँगो भो भन्ने पाठक प्रतिक्रियाहरु आइरहेका छन |त्यसमा अलि लचिलो हुन सके र अझ समय सान्दर्भिक ज्ञानबर्धक लेखहरु ल्याउने गरे पक्कै पनि यसले आफ्नो उचाई लिनेछ|

अन्तमा पत्रिकाहरुले  प्रतिस्पर्धाको बजारमा आफुलाई स्थापित गराउन होस् या आफ्नो भैरहेको स्थान कायम गर्न आफ्नो सामग्रीहरु गुणस्तर युक्त होउन भन्ने ख्याल त राख्नै पर्छ साथै "साप्ताहिक" र "शुक्रबार" जस्ता पत्रिकाहरुले जनसुझाबलाई पनि उत्तिकै स्थान दिने हो भने अझ राम्रो हुन्थ्यो| आखिर पाठकहरुको सुझाब भनेको आफुलाई परिस्कृत गर्ने माध्यम पनि त हो| अनि, बिज्ञापन सामग्रीहरुलाई पनि अझ ब्यबस्थित बनाउने जसले गर्दा पत्रिका हेर्दा फोहोर जस्तो नलागोस बरु जताततै फोहोर नगरी निश्चित पानाहरुमा  मात्र बिज्ञापनलाई स्थान दिने बनाउने हो कि ?बरु बजार पिट्ने नाममा जे पायो त्यही बिना अनुसन्धान वा सोध खोज छाप्ने,अस्वाभाभिक लाग्ने तस्बिरहरुले पत्रिका भर्ने गर्ने हो भने बजार बिक्रि त बढ्ला तर पाठकहरुको मन र बिश्वास जित्न भने कदापि सक्दैन| त्यसकारण प्रकाशन पक्षले यसमा पनि बिचार पुर्याउनु उत्तम होला|

Incoming search terms:

• साप्ताहिक