संविधान सà¤à¤¾ को मà¥à¤¯à¤¾à¤¦ तीन महिना थपà¥â€à¤¨à¥‡ सरकारको पà¥à¤°à¤¸à¥à¤¤à¤¾à¤µà¤²à¤¾à¤‡ आज सरà¥à¤µà¥‹à¤šà¥à¤šà¤•ो à¤à¤• अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® आदेशले जेठ१४ गते à¤à¤¿à¤¤à¥à¤° नै संविधान जारी गरà¥à¤¨à¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡ आदेश दिà¤à¤•ो छ । यस अघि "जेठ१४ गतेपछि संविधान सà¤à¤¾ विघटन हà¥à¤¨à¥à¤›" à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ सरà¥à¤µà¥‹à¤šà¥à¤šà¤•ो आदेशलाइ बेवासà¥à¤¤à¤¾ गरी सरकारले विधेयक पेश गरेको आरोप लगाउदै पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤¨à¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤¾à¤§à¥€à¤¶ खिलराज रेगà¥à¤®à¥€à¤•ो à¤à¤•ल इजलासले गरेको सो फैसला पछि सरकार यही जेठ१४ गते à¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¤¨à¥ˆ संविधान जारी गरà¥à¤¨ बाधà¥à¤¯ à¤à¤à¤•ो छ ।
बिà¤à¤¿à¤¨à¥à¤¨ राषà¥à¤Ÿà¥à¤°à¥€à¤¯ र अनà¥à¤¤à¤°à¥à¤°à¤¾à¤·à¥à¤Ÿà¥à¤°à¥€à¤¯ दबाबका बीच ढिला हà¥à¤¦à¥ˆ गरेको संबिधान जारी गरà¥à¤¨à¥‡ दिन अबका चार दिन à¤à¤¿à¤¤à¥à¤° कà¥à¤¨ रà¥à¤ªà¤®à¤¾ जारी हà¥à¤¨à¥‡ हो सबैमा जिजà¥à¤žà¤¾à¤¸à¤¾ बढेको छ ।
सरà¥à¤µà¥‹à¤šà¥à¤šà¤•ो आदेशको पूरà¥à¤£ पाठयस पà¥à¤°à¤•ार छ :
सरà¥à¤µà¥‹à¤šà¥à¤š अदालत, à¤à¤•ल इजलास
समà¥à¤®à¤¾à¤¨à¤¨à¥€à¤¯ पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨ नà¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤¾à¤§à¥€à¤¶ शà¥à¤°à¥€ खिलराज रेगà¥à¤®à¥€
आदेशविषयः उतà¥à¤ªà¥à¤°à¥‡à¤·à¤£ समेत।
यसमा के कसो à¤à¤à¤•ो हो? निवेदकको माग बमोजिमको आदेश किन जारी हà¥à¤¨à¥ नपरà¥à¤¨à¥‡ हो? आदेश जारी हà¥à¤¨à¥ नपरà¥à¤¨à¥‡ कà¥à¤¨à¥ˆ कारण à¤à¤ यो आदेश पà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ à¤à¤à¤•ो मितिले वाटाको मà¥à¤¯à¤¾à¤¦ बाहेक १५ दिनà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° महानà¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤¾à¤§à¤¿à¤µà¤•à¥à¤¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯ मारà¥à¤«à¤¤ लिखित जवाफ पठाउनॠà¤à¤¨à¥€ यो आदेश र रिट निवेदनको à¤à¤• पà¥à¤°à¤¤à¤¿ नकà¥à¤•ल समेत साथै राखी विपकà¥à¤·à¥€à¤¹à¤°à¥à¤²à¤¾à¤ˆ सूचना दिई तà¥à¤¯à¤¸à¤•ो बोधारà¥à¤¥ महानà¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤¾à¤§à¤¿à¤µà¤•à¥à¤¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤®à¤¾ पठाई लिखित जवाफ परेपछि वा अबधि नाघेपछि नियम बमोजिम पेश गरà¥à¤¨à¥‚।
साथै निवेदनमा अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® आदेश समेतको माग à¤à¤à¤•ोले सो समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤®à¤¾ विचार गरà¥à¤¦à¤¾ नेपालको अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® संविधान, २०६३ मा दशौं संशोधन बाट धारा ६४ मा संशोधन गरी संविधान सà¤à¤¾à¤•ो मà¥à¤¯à¤¾à¤¦ तीन महिना थप गरेको विषयमा परà¥à¤¨ आà¤à¤•ो रिट नं.०६८-WS- ००१४ को निवेदनमा यस अदालतबाट मिति २०६८।८।९ मा अनà¥à¤¯ कà¥à¤°à¤¾à¤•ा अतिरिकà¥à¤¤ अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® संविधानको धारा ६४ को पà¥à¤°à¤¤à¤¿à¤µà¤¨à¥à¤§à¤¾à¤¤à¥à¤®à¤• वाकà¥à¤¯à¤¾à¤‚शले अà¤à¤¿à¤¨à¤¿à¤¶à¥à¤šà¤¿à¤¤ गरेको अवधि ननाघने गरी अनà¥à¤¤à¤¿à¤® पटकको लागि संविधान सà¤à¤¾à¤²à¥‡ वासà¥à¤¤à¤µà¤¿à¤• रà¥à¤ªà¤®à¤¾ जे जति समय आवशà¥à¤¯à¤• परà¥à¤› यकिन गरी सोही अवधिà¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¥ˆ संविधान निरà¥à¤®à¤¾à¤£à¤•ो कारà¥à¤¯ समà¥à¤ªà¤¨à¥à¤¨ गरà¥à¤¨ र तà¥à¤¯à¤¸à¤°à¥€ गरà¥à¤¨ नसकिने à¤à¤à¤®à¤¾ ततà¥à¤ªà¤¶à¥à¤šà¤¾à¤¤ वरà¥à¤¤à¤®à¤¾à¤¨ संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल सà¥à¤µà¤¤à¤ƒ समापà¥à¤¤ हà¥à¤¨à¥‡ हà¥à¤à¤¦à¤¾ सो अवधिà¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¥ˆ संविधानको धारा १५ॠबमोजिम जनमत संगà¥à¤°à¤¹ वा धारा ६३ बमोजिम अरà¥à¤•ो संविधान सà¤à¤¾à¤•ो निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¨ वा संविधान बमोजिम अनà¥à¤¯ उपयकà¥à¤¤ पà¥à¤°à¤µà¤¨à¥à¤§ मिलाउन जो चाहिने आवशà¥à¤¯à¤• काम कारवाही गरà¥à¤¨ गराउन विपकà¥à¤·à¥€ संविधानसà¤à¤¾à¤•ा अधà¥à¤¯à¤•à¥à¤· तथा नेपाल सरकार पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¥€ तथा मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤•ा नाममा आदेश जारी à¤à¤à¤•ो देखिनà¥à¤›à¥¤
उकà¥à¤¤ आदेशले निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶ गरे बमोजिम नै पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€à¤¹à¤°à¥à¤¬à¤¾à¤Ÿ अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® संविधानमा à¤à¤˜à¤¾à¤°à¥Œà¤‚ संशोधन गरी संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल मिति २०६८।८।१४ बाट पà¥à¤¨à¤ƒ छ महिना बढाà¤à¤•ो देखिठतापनि सो अवधि समेत समापà¥à¤¤ हà¥à¤¨à¥‡ अवसà¥à¤¥à¤¾ रही संविधान निरà¥à¤®à¤¾à¤£à¤•ो कारà¥à¤¯à¤²à¥‡ पूरà¥à¤£à¤¤à¤¾ नपाउà¤à¤¦à¥ˆ संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल पà¥à¤¨à¤ƒ ३ महिना थप गरà¥à¤¨à¤•ो लागि पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦à¤¬à¤¾à¤Ÿ मिति २०६९।२।९ मा निरà¥à¤£à¤¯ गरी पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€ वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤•ा संसद सचिवालयमा संशोधन विधेयक दरà¥à¤¤à¤¾ गराà¤à¤•ोà¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡à¤°à¤¿à¤Ÿ निवेदनमा उलà¥à¤²à¥‡à¤– गरेको पाइयो।
यस अदालतबाट à¤à¤à¤•ो उकà¥à¤¤ आदेशको पà¥à¤¨à¤°à¤¾à¤µà¤²à¥‹à¤•न गरी पाउठà¤à¤¨à¥€ पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€à¤¹à¤°à¥à¤•ै तरà¥à¤«à¤¬à¤¾à¤Ÿ परेको पनरावलोकनको निवेदन यस अदालतबाट दरपीठà¤à¥ˆà¤¸à¤•ेको अवसà¥à¤¥à¤¾ हà¥à¤à¤¦à¤¾ संविधानको धारा ११६ बमोजिम अनà¥à¤¤à¤¿à¤® à¤à¤à¤•ो उकà¥à¤¤ आदेश पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€à¤¹à¤°à¥ लगायत सबैलाई बाधà¥à¤¯à¤•ारी हà¥à¤¨à¥à¤›à¥¤ साथै यस अदालतको उकà¥à¤¤ आदेशले निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶ गरेबमोजिम नै पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€à¤¹à¤°à¥à¤¬à¤¾à¤Ÿ अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® संविधानमा à¤à¤˜à¤¾à¤°à¥Œà¤‚ संशोधन गरी संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल पà¥à¤¨à¤ƒ छ महिना बढाà¤à¤•ो देखिà¤à¤•ो हà¥à¤à¤¦à¤¾ पà¥à¤°à¤¥à¤®à¤¤à¤ƒ सो अवधि अरà¥à¤¥à¤¾à¤¤ मिति २०६९।२।१४ à¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¥ˆ संविधान निरà¥à¤®à¤¾à¤£à¤•ो कारà¥à¤¯ पूरा गरà¥à¤¨à¥ परà¥à¤¨à¥‡ हà¥à¤¨à¥à¤›à¥¤ अपितॠमिति २०६८।८।९ को उकà¥à¤¤ आदेश बमोजिम वरà¥à¤¤à¤®à¤¾à¤¨ संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल सà¥à¤µà¤¤à¤ƒ समापà¥à¤¤ हà¥à¤¨à¥‡ उलà¥à¤²à¤¿à¤–ित अवसà¥à¤¥à¤¾ समà¥à¤®à¤®à¤¾ पनि संविधान निरà¥à¤®à¤¾à¤£à¤•ो कारà¥à¤¯à¤²à¥‡ अà¤à¥ˆ पूरà¥à¤£à¤¤à¤¾ नपाई सकà¥à¤¨à¥‡ सà¥à¤¥à¤¿à¤¤à¤¿ à¤à¤ सो आदेशले निरà¥à¤¦à¥‡à¤¶ गरेका विकलà¥à¤ªà¤¹à¤°à¥à¤®à¤§à¥à¤¯à¥‡à¤…रà¥à¤•ो संविधान सà¤à¤¾à¤•ो निरà¥à¤µà¤¾à¤šà¤¨, जनमत संगà¥à¤°à¤¹ वा संविधानबमोजिम अनà¥à¤¯ उपयà¥à¤•à¥à¤¤ पà¥à¤°à¤µà¤¨à¥à¤§à¤•ो समà¥à¤¬à¤¨à¥à¤§à¤®à¤¾ निकाश फà¥à¤•ाई पà¥à¤°à¤µà¤¨à¥à¤§ मिलाउने तरà¥à¤« नलागी यस अदालतबाट कà¥à¤¨à¥ˆ आदेश नै नà¤à¤ जसà¥à¤¤à¥‹ ठानी साविक बमोजिमकै संविधान संशोधनको पà¥à¤°à¤•à¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾à¤¬à¤¾à¤Ÿ संविधान सà¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤•ाल पà¥à¤¨à¤ƒ ३ महिना थप गरà¥à¤¨à¥‡ निरà¥à¤£à¤¯ गरी संविधान संशोधन विधेयक पेश गरेको काम कारवाही यस अदालतबाट à¤à¤à¤•ो आदेश तथा संविधानको धारा ६४ र धारा ११६ समेतको अनà¥à¤•ूल देखिन आà¤à¤¨à¥¤
यस अदालतबाट à¤à¤à¤•ो अनà¥à¤¤à¤¿à¤® आदेश तथा संविधानका उपरोकà¥à¤¤ पà¥à¤°à¤¾à¤µà¤§à¤¾à¤¨ विपरित संविधान सà¤à¤¾à¤•ो मà¥à¤¯à¤¾à¤¦ थपà¥à¤¨à¥‡ विषयमा पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€ मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦à¤¬à¤¾à¤Ÿ मिति २०६९।२।९ मा गरिà¤à¤•ो निरà¥à¤£à¤¯ पà¥à¤°à¤¾à¤°à¤®à¥à¤à¤¿à¤• रà¥à¤ªà¤®à¤¾ नै तà¥à¤°à¥à¤Ÿà¤¿à¤ªà¥‚रà¥à¤£ देखिà¤à¤•ो हà¥à¤à¤¦à¤¾ सà¥à¤µà¤¿à¤§à¤¾ सनà¥à¤¤à¥à¤²à¤¨ समेतलाई दृषà¥à¤Ÿà¤¿à¤—त गरà¥à¤¦à¤¾ सो निरà¥à¤£à¤¯ कारà¥à¤¯à¤¾à¤¨à¥à¤µà¤¯à¤¨ नगरी पेश गरिà¤à¤•ो नेपालको अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® संविधान, २०६३ को तेहà¥à¤°à¥Œà¤‚ संशोधन विधेयकको पà¥à¤°à¤•à¥à¤°à¤¿à¤¯à¤¾ अघि नबढाई यथासà¥à¤¥à¤¿à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ राखà¥à¤¨à¥‚ à¤à¤¨à¥€ पà¥à¤°à¤¤à¥à¤¯à¤°à¥à¤¥à¥€ पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨à¤®à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¥€ तथा मनà¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤ªà¤°à¤¿à¤·à¤¦à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯ र संविधान सà¤à¤¾à¤•ा अधà¥à¤¯à¤•à¥à¤· समेतका नाउà¤à¤®à¤¾ सरà¥à¤µà¥‹à¤šà¥à¤š अदालत नियमावली, २०४९ को नियम ४१ बमोजिम यो अनà¥à¤¤à¤°à¤¿à¤® आदेश जारी गरी दिà¤à¤•ो छ। आदेशको जानकारी महानà¥à¤¯à¤¾à¤§à¤¿à¤µà¤•à¥à¤¤à¤¾à¤•ो कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯ मारà¥à¤«à¤¤ यथाशीघà¥à¤° विपकà¥à¤·à¥€à¤¹à¤°à¥à¤²à¤¾à¤ˆ गराउनू।
पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨ नà¥à¤¯à¤¾à¤¯à¤¾à¤§à¥€à¤¶
ईतिसमà¥à¤¬à¤¤à¥à¥¨à¥¦à¥¬à¥¯ साल जेठ११ गते रोज ५ शà¥à¤à¤®à¥à¥¤