निमà¥à¤¨ चिठà¥à¤ ी सरà¥à¤²à¤¾à¤¹à¥€à¤•ा लोकबहादà¥à¤° खडà¥à¤•ाले राजà¥à¤¯ पà¥à¤¨à¤°à¥à¤¸à¤‚रचना आयोगका सदसà¥à¤¯à¤¹à¤°à¥à¤²à¤¾à¤ˆ पठाà¤à¤•ा हà¥à¤¨à¥¤ जातीय आधारमा राजà¥à¤¯ पà¥à¤¨à¤°à¥à¤¸à¤‚रचना गरà¥à¤¦à¤¾ हà¥à¤¨à¥‡ समसà¥à¤¯à¤¾à¤•ो à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ उदाहरणको रà¥à¤ªà¤®à¤¾ यो चिठà¥à¤ ीलाइ लिन सकिनà¥à¤› । यो चिठà¥à¤ ी पढà¥à¤¦à¤¾ जातजाति à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡à¤•à¥à¤°à¤¾ कति समà¥à¤® छà¥à¤¯à¤¾à¤¸à¤®à¤¿à¤¸ हà¥à¤¨ सकà¥à¤› र अनà¥à¤¤à¤°à¥à¤œà¤¾à¤¤à¥€à¤¯ बिबाहको अहिलेको गति यही रà¥à¤ªà¤®à¤¾ बढà¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ आजको २०-३० बरà¥à¤· à¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¤¨à¥ˆ जातीय आधारमा राजà¥à¤¯ पà¥à¤¨à¤°à¥à¤¸à¤‚रचनाको कà¥à¤¨à¥ˆ अरà¥à¤¥ नै रहने छैन à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ बà¥à¤à¥à¤¨ गाहà¥à¤°à¥‹ हà¥à¤¦à¥ˆà¤¨à¥¤
***
शेरà¥à¤ªà¤¿à¤¨à¥€ आमा र कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¥€ बाउको कोखबाट जनà¥à¤®à¥‡à¤°, पलà¥à¤²à¥‹ किराà¤à¤¤ हà¥à¤à¤¦à¥ˆ सरà¥à¤²à¤¾à¤¹à¥€à¤•ो लालबनà¥à¤¦à¥€à¤®à¤¾ बाआमाले चलाà¤à¤•ो टहराको होटलमा à¤à¤¾à¤¤ बेचà¥à¤¨ सहयोग गरà¥à¤¦à¥ˆ हà¥à¤°à¥à¤•ें म। रातà¥à¤°à¤¿à¤¬à¤¸à¤®à¤¾ पूरà¥à¤µà¤¤à¤¿à¤° ओहोरदोहोर गरà¥à¤¦à¤¾à¤—रà¥à¤¦à¥ˆ इटहरीमा होटल गरà¥à¤¨à¥‡ बानà¥à¤¤à¤µà¤¾ राईकी छोरीसà¤à¤— घरजम गरें। सà¥à¤¨à¥‡ अनà¥à¤¸à¤¾à¤° मेरा आमातिरका पà¥à¤°à¥à¤–ा तिबà¥à¤¬à¤¤à¤¤à¤¿à¤°à¤¬à¤¾à¤Ÿ सय वरà¥à¤· जतिअघि हिमाल काटेर नेपाल à¤à¤¿à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤à¤•ा रे! बातिरका à¤à¤¨à¥‡ करà¥à¤£à¤¾à¤²à¥€ कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤¬à¤¾à¤Ÿ ६-ॠसय वरà¥à¤· पहिले à¤à¥ˆà¤‚सी चराउà¤à¤¦à¥ˆ पूरà¥à¤µ आà¤à¤•ा हà¥à¤¨à¥ रे! मेरो शरीरमा यी दà¥à¤µà¥ˆà¤•ो रगत छ र आफà¥à¤¨à¤¾ पà¥à¤°à¥à¤–ापà¥à¤°à¤¤à¤¿ गरà¥à¤µ छ। पढाइ र रोजगारीको अवसर खोजà¥à¤¦à¥ˆ काठमाडौं पसेका हामी मेरो à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ सानो जागिर र बà¥à¤¢à¥€à¤•ो तरकारी पसलको कमाइबाट दà¥à¤ƒà¤–ले डेराको जिनà¥à¤¦à¤—ी बिताउà¤à¤¦à¥ˆà¤›à¥Œà¤‚।
अहिले संविधान बनाउने र राजà¥à¤¯ बाà¤à¤¡à¥à¤¨à¥‡ कà¥à¤°à¤¾ पतà¥à¤°à¤¿à¤•ामा पढà¥à¤¦à¤¾ मनमा आà¤à¤•ा केही कà¥à¤°à¤¾ सोधà¥à¤¨ मन लागà¥à¤¯à¥‹, हामी को हौं? आदिवासी र जनजाति छà¥à¤Ÿà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ आधार के-के हà¥à¤¨à¥? मातृà¤à¤¾à¤·à¤¾à¤•ो आधारमा à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ मेरो मातृà¤à¤¾à¤·à¤¾ शेरà¥à¤ªà¤¾ हो। बिहेपछि बानà¥à¤¤à¤µà¤¾ राई à¤à¤¾à¤·à¤¾ पनि सिकें। ससà¥à¤¤à¥‹ अङà¥à¤—à¥à¤°à¥‡à¤œà¥€ बोरà¥à¤¡à¤¿à¤™à¤®à¤¾ पढà¥à¤¨à¥‡ हामà¥à¤°à¤¾ केटाकेटी घरमा नेपाली बोलà¥à¤›à¤¨à¥à¥¤ जीवशासà¥à¤¤à¥à¤°à¤•ो आधारमा म शेरà¥à¤ªà¤¾à¤•ी छोरीको छोरो र राईकी छोरीको बà¥à¤¢à¥‹ हà¥à¤à¥¤ म र मेरा बा कसरी आदिवासी होइनौं? खानपिनको आधारमा à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ मेरो घरमा ओसपà¥à¤ªà¥ˆ चलà¥à¤›à¥¤ अनà¥à¤¹à¤¾à¤°à¤•ै आधारमा à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ मेरी आमालाई चिनà¥à¤¨à¥‡ सबैले मेरो अनà¥à¤¹à¤¾à¤° आमाको जसà¥à¤¤à¥ˆ à¤à¤¨à¥à¤›à¤¨à¥à¥¤ छोरी आमा जसà¥à¤¤à¥€ छ र छोरो मेरो शेरà¥à¤ªà¤¾ मामा जसà¥à¤¤à¥‹à¥¤ गरिबी र दà¥à¤ƒà¤–को आधारमा à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ हो à¤à¤¨à¥‡ हामी दà¥à¤ˆ छाक जà¥à¤Ÿà¤¾à¤‰à¤¨ कठोर सङà¥à¤˜à¤°à¥à¤· गरिरहेका छौं। २०६३ मा à¤à¤à¤•ो तराईको हà¥à¤²à¤¦à¤™à¥à¤—ाताका होटल बनà¥à¤¦ गरेर बाआमा à¤à¥‹à¤•à¤à¥‹à¤•ै मामाघर पà¥à¤—ेका थिà¤à¥¤
मेरो सालोले नयाठसंविधानमा राजà¥à¤¯ पाउने, मेरा मामाका सनà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¤²à¥‡ जागिरमा कोटा पाउने, मेरो लालबनà¥à¤¦à¥€à¤•ो घरधनी जमिनदार à¤à¤¾à¤²à¥‡ सेनामा आरकà¥à¤·à¤£ पाउने र मेरा काठमाडौं बà¥à¤¦à¥à¤§à¤¨à¤—रका घरबेटी सà¥à¤¨ वà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¾à¤°à¥€ तà¥à¤²à¤¾à¤§à¤°à¤•ा छोराले सरकारी कोटा पाउने अनि म गरिबको बचà¥à¤šà¥‹à¤²à¥‡ थरकै कारण विà¤à¥‡à¤¦ सहनà¥à¤ªà¤°à¥à¤¨à¥‡?
बलजफà¥à¤¤à¥€ कागजमा लेखà¥à¤¦à¥ˆà¤®à¤¾ हà¥à¤¨à¥à¤›? मेरा पà¥à¤°à¥à¤–ाको योगदान यो माटोका लागि कसैको à¤à¤¨à¥à¤¦à¤¾ कम छैन। आइà¤à¤²à¤“को कà¥à¤¨ धाराले हामी गरीबलाई शासक हौ à¤à¤¨à¥‡à¤•ो छ? के हो आदिवासी र जनजातिको परिà¤à¤¾à¤·à¤¾? के हो छà¥à¤Ÿà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ आधार? कसैले वà¥à¤¯à¤¾à¤–à¥à¤¯à¤¾ गरिदिनà¥à¤à¤ आà¤à¤¾à¤°à¥€ हà¥à¤¨à¥‡ थिà¤à¤à¥¤
लोकबहादà¥à¤° खडà¥à¤•ा सरà¥à¤²à¤¾à¤¹à¥€, हालः काठमाडौं