नेपालको इतिहास अनà¥à¤¸à¤¾à¤° २९ जना किराती राजाहरà¥à¤²à¥‡ नेपालमा शासन गरेका थिठ। यलमà¥à¤¬à¤° बाट शà¥à¤°à¥ à¤à¤à¤•ो किराती राजà¥à¤¯ गसà¥à¤¤à¥€ राजाबाट अनà¥à¤¤à¥à¤¯ à¤à¤à¤•ो मानिनà¥à¤› । यसरी नेपालमा शासन गरà¥à¤¨à¥‡ २९ किरात राजाहरà¥à¤•ो नाम यस पà¥à¤°à¤•ार छनॠ:
१. यलमà¥à¤¬à¤° २. पाà¤à¥€ ३. सà¥à¤•ंधर ४. बलमà¥à¤¬ ५. हृती ६. हà¥à¤®à¤¤à¥€ à¥. जितेदासà¥à¤¤à¥€ ८. गलिनà¥à¤œà¤¾ ९. पà¥à¤¶à¥à¤•ा १०. सà¥à¤¯à¤°à¥à¤®à¤¾ ११. पापा १२. बà¥à¤¨à¥à¤•ा १३. सà¥à¤µà¤¾à¤¨à¤¨à¥à¤¦à¤¾ १४. सà¥à¤¥à¥à¤¨à¥à¤•ो १५. जिनà¥à¤—à¥à¤°à¥€ १६. नाने १à¥. लà¥à¤•ा १८. थोर १९. थोको २०. बरà¥à¤®à¤¾ २१. गà¥à¤œà¤¾ २२. पà¥à¤¸à¥à¤•र २३. केशॠ२४. सà¥à¤œà¤¾ २५. सनà¥à¤¸à¤¾ २६. गà¥à¤£à¤® २à¥. पाटà¥à¤•ा २८. गसà¥à¤¤à¥€
पà¥à¤°à¤¥à¤® किराती राजा यलमà¥à¤¬à¤° जसकोको शासन काल इ.पू. ५८० – ५६५ समà¥à¤® रहयो।
सातौं किराती राजा जितेदासà¥à¤¤à¥€ (बायाठ– शासन काल इ.पू. ४४० – ४१५ समà¥à¤®) र चौधौं किराती राजा सà¥à¤¥à¥à¤™à¤•ो (दायाठ– शासन काल इ.पू. २६५ – २४० समà¥à¤®)
जितेदासà¥à¤¤à¥€à¤•ो पालामा गौतम बà¥à¤¦à¥à¤§à¤²à¥‡ नेपाल खालà¥à¤¡à¥‹ à¤à¥à¤°à¤®à¤£ गरेको इतिहासमा उलà¥à¤²à¥‡à¤– छ । आफà¥à¤¨à¤¾ शिषà¥à¤¯à¤¹à¤°à¥à¤¸à¤‚ग आà¤à¤•ा बà¥à¤¦à¥à¤§à¤²à¥‡ सà¥à¤µà¤¯à¤®à¥à¤à¥, गà¥à¤¹à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤°à¥€ आदि सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¤¾ पà¥à¤°à¤¬à¤šà¤¨ दिà¤à¤•ो बताइनà¥à¤› । साथ साथै जितेदासà¥à¤¤à¥€à¤²à¥‡ महाà¤à¤¾à¤°à¤¤ यà¥à¤¦à¥à¤§à¤®à¤¾ पाणà¥à¤¡à¤¬ हरà¥à¤•ा साथ लागेर यà¥à¤¦à¥à¤§ गरेको पनि किमà¥à¤¬à¤¦à¤¨à¥à¤¤à¥€ छ।
चौधौं किराती राजा सà¥à¤¥à¥à¤™à¤•ोको पालामा करीब २५० इ.पू. मा à¤à¤¾à¤°à¤¤à¥€à¤¯ समà¥à¤°à¤¾à¤Ÿ अशोकले लà¥à¤®à¥à¤¬à¤¿à¤¨à¥€ à¤à¥à¤°à¤®à¤£ गरेको अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– छ । गौतम बà¥à¤¦à¥à¤§à¤•ो जनà¥à¤®à¤¦à¤¿à¤¨à¤•ो अवसर पारेर उनले à¤à¤‰à¤Ÿà¤¾ बिशाल शिला सà¥à¤¤à¤®à¥à¤à¤®à¤¾ बà¥à¤¦à¥à¤§à¤•ो बारेमा लेखà¥à¤¨ लगाà¤à¤•ा थिठ। इ.सं. ६४०मा चाइनिज यातà¥à¤°à¥€ हà¥à¤¨ सेनले लà¥à¤®à¥à¤¬à¤¿à¤¨à¥€ यातà¥à¤°à¤¾ गरà¥à¤¦à¤¾ तà¥à¤¯à¥‹ शिला सà¥à¤¤à¤®à¥à¤à¤®à¤¾ चटà¥à¤¯à¤¾à¤‚ग परेर चरà¥à¤•िà¤à¤•ो देखेको बताà¤à¤•ा थिठ। तà¥à¤¯à¤¸ पछि, १९८५ डिसेमà¥à¤¬à¤° मा डा. फà¥à¤°à¥‡à¤°à¤²à¥‡ उतà¥à¤–नन गरà¥à¤¨à¥ अघाडीसमà¥à¤® तà¥à¤¯à¥‹ शिला सà¥à¤¥à¤®à¥à¤à¤•ो बारेमा केही थाहा थिà¤à¤¨ ।
पनà¥à¤§à¥à¤°à¥Œà¤ किराती राजा जिनà¥à¤—à¥à¤°à¥€à¤•ो पालामा करीब इ.पू. ३०० ताका महाबिर जैनले नेपालमा जैन धरà¥à¤®à¤•ो पà¥à¤°à¤šà¤¾à¤° गरà¥à¤¨ नेपाल à¤à¥à¤°à¤®à¤£ गरेका थिठ। अठà¥à¤ ाइसौं किराती राजा पाटà¥à¤•ाको पालामा सोमा राजाले आकà¥à¤°à¤®à¤£ शà¥à¤°à¥ गरेर उनलाई गोकरà¥à¤£à¤¬à¤¾à¤Ÿ बाट लखेटेर संखमà¥à¤²à¤®à¤¾ बसाइ सरà¥à¤¨ बाधà¥à¤¯ बनाठ।
सोमा राजा निमिषाले इ.सं. ११०मा उननà¥à¤¤à¥€à¤¸à¥Œà¤‚ र अनà¥à¤¤à¤¿à¤® किराती राजा गसà¥à¤¤à¥€à¤²à¤¾à¤‡ जितेर नेपालको राजा à¤à¤ । यसरी अनà¥à¤¤à¤¿à¤® किराती राजा गसà¥à¤¤à¥€à¤•ो शासन काल इ.९५ – ११० समà¥à¤® रहयो।
Summary in English:
There were 29 Kirat kings in Nepal who ruled it from 580 BC to 110 AD (there are conflicts on the exact dates, some say it was from 900BC to 300AD). Nothing can be
1. Yalamber 2. Pavi 3. Skandhar 4. Balamba, 5. Hriti, 6. Humati, 7. Jitedasti, 8. Galinja, 9. Pushka, 10. Suyarma, 11. Papa, 12. Bunka, 13. Swananda, 14. Sthunko, 15. Jinghri, 16. Nane, 17. Luka, 18. Thor, 19. Thoko, 20. Verma, 21. Guja, 22. Pushkar, 23. Keshu, 24. Suja, 25. Sansa, 26. Gunam 27. Khimbu, 28. Patuka, 29. Gasti.
thar chai k thiyo ki