नारी शरीरहरु आफ्नो जीवनको कुनै न कुनै क्षणमा सुक्ष्म वा जटिल प्रकृतिको यौन दुर्ब्यवहारको शिकार भइरहेकै हुन्छन । चाहे त्यो सांकेतिक भाषाको प्रयोग गरेर होस् वा शारीरिक हमला वा बलात्कार नै । कमै मात्र त्यस्ता भाग्यमानी चेलीहरु होलान जसको भोगाइमा यस्तो तितो यथार्थले स्थान नलिएको होस् । सार्बजनिक यातायात, स्कुल, कलेज, कार्यालय, सिनेमा हल जताततै त्यस्ता कुदृष्टिले पछ्याइरहेका हुन्छन । नेपालको मुलुकी ऐन अदालती बन्दोबस्तको महल १३ र १४ मा आशय करणी र जबर्जस्ति करणीको स्पष्ट व्याख्या र सजायको व्यबस्था नभएको पनि हैन । तर ती कानुनका पंक्तिहरु केवल कोरा कागजमा  मात्र सिमित भैरहेको बहस धेरै चोटी सुन्नमा आइसक्यो । त्यस्तो ब्यबहारहरुलाई जानी बुझी नजर अन्दाज गरि हिड्नु पनि चेलीहरुको बाध्यता हो किनकि आफु र आफ्नो इज्जत जोगाउनु नै ठुलो कुरा ठानिन्छ हामी कहाँ । ठुलै साहस सहित प्रतिकारमा उत्रने वा न्यायलयको ढोका ढकढकाउन जाने पिडित चेलीहरुलाई पनि समाजले चरित्रहीनको बिल्ला भिराइदिएर यस्तरी हतोत्साही बनाउछन कि यहि कारणले एकतर्फ मानसिक तनाबमा जेलिएर उनीहरु आत्महत्यासम्मको बाटो रोज्छन भने अर्को तर्फ अपराधी मनोबलमा थप बल पुग्न जान्छ ।

पछिल्लो पटक नायिका ज्योति खड्काको आत्महत्या प्रकरणले यस्तै मुद्धाहरुको पुन: उठान गरेको छ (समाचार अंग्रेजीमा) । यौनलाई निकैं जटिल बिषयको रुपमा पेश गर्ने हाम्रो समाजमा त्यस्ता धेरै मन्याताहरु स्थापित छन जसले एउटी महिलालाई मृत्युको कठघरामा उभिन बाध्य पारिदिन्छ । त्यसैको जल्दो उदाहरण हो नायिका खड्काको आत्महत्या । मिडियामा आएको खबर अनुसार उनको ६ बर्ष अघि सार्बजनिक गायक प्रकाश ओझा संगको सेक्स भिडियो र त्यसपछिको घटनाक्रम नै उनको आत्महत्याको कारक पाइएको छ । किशोरावस्था मै प्रकाशमा आएको भिडियो काण्डलाई आफ्नो मनोबलले जित्दै वयस्क अर्थात २३ बर्षको उमेरसम्म मानसिक तनावबाट गुज्रिदै आएकी उनी अनन्त "मरे पनि हारेको जस्तो हुन्छ" भन्ने आफ्नै अभिव्यक्तिलाई बिर्सिएर मृत्युको चीर निन्द्रामा सदाको लागि बिश्राम गर्न पुगिन् । ६ वर्ष भनेको थोरै अवधि हैन ! ६ बर्ष सम्म आम मानिसको जीवनमा धेरै उतारचढाव आउँछन , धेरै परिवर्तन देखा पर्छन । शरीरमा लागेको घाउको दाग मेटिन ६ हप्ता नै काफी हुन्छ तर उनको चरित्रमा लागेको दाग ६ बर्ष त के जिन्दगी भर नमेटिने देखेर नै होला सायद जिन्दगीसंग हारेर उनले त्यो बाटो रोजिन् । यसबाटै हाम्रो समाजको पक्षपाती चरित्र उजागर हुन्छ । यौन जस्तो प्राकृतिक र स्वाभाविक कुरोलाई हामी कहाँ यति जटिल बनाइन्छ कि जीन्दगी भर त्यो भुलभुलैयालाई तोडेर स्वतन्त्र विचरण गर्न सक्ने कुनै नारीको हैसियत बन्न सक्दैन । पितृसत्तात्मक दायरामा अल्झिएर यो काम गर्न हुने यो नहुने भन्दै आफ्नो चरित्र र इज्जत जोगाउदैमा उनीहरुको ३ चौथाई जीन्दगी त यसै खेर जान्छ ।

मलाई अचम्म लाग्छ, के यहि हो चरित्र र इज्जत भनेको ?  किन र कसका लागि हामी यति मेहनत गर्न बाध्य हुन्छौं आफ्नो चरित्र माथि कसैले औलो नउठाओस भन्नका खातिर ? त्यति मेहनत, त्यो पनि यो पक्षपाति समाजको लागि जसले एउटा पक्षलाई सर्वमान्य छुट र अर्कोलाई अंकुश लगाएको छ । एउटाको लागि सधै उदार अनि अर्को को लाई सधै आक्षेप लगाउन अग्रसर हुन्छ । बिडम्बना नै भन्नु पर्छ , यौनको बराबरी भागीदार महिला र पुरुषमा पुरुषलाई सफाया दिदै महिलालाई मात्र दोषी करार गरिन्छ । यसरी उनी समाजको बहिस्करणमा पर्ने कुरा त एउटा छुट्टै पीडादायी पाटो भैहाल्यो । त्यो भन्दा बेसी तुच्छ मानसिकता भएको व्यक्तिको बारम्बारको छेडखानी र कुदृष्टि नै उनको लागि अझ कष्टकर भैदिन्छ । नायिका खड्काको जीवनलाई पनि राति राति फोनमार्फत आफ्नो हवस् पोख्न अग्रसर जमात र त्यस्ता गिद्दे नजरहरुको प्रहारले निकै कष्टकर बनाएको हुनु पर्छ । संचारमाध्यममा सुन्नमा आएको उनी माथि प्रहार गरिएको त्यस्ता फोहोरी बचनहरु सुन्दा वा पढ्दा भन्न मन लाग्छ धिक्कार छ त्यस्ता पाशविक प्रवृति र चरित्रहरुलाई !!! अनि धिक्कार्न मन लाग्छ समाजको कथित मूल्य र मान्यताहरुलाई !

आजको आधुनिक समाजमा त्यस्तै प्रकृतिका घटनाहरु बारम्बार सुन्नमा आइरहेका छन् । स्कुल पढ्ने छात्राहरुको प्रेमी मार्फत सार्बजनिक हुने नग्न तस्बिर, इन्टरनेट देखि मोबाइल सम्म आइपुग्ने भिडियोहरु आदि यसका उदाहरण हुन् । यस भन्दा अघि आएका नायिकाहरु  श्रीषा कार्की ,पुजा लामा , नम्रता श्रेष्ठ सम्बन्धित घटना पनि यस्तै प्रकृतिको थियो । जसमा नायिका कार्की कमजोर साबित भईन र उनले पनि आत्महत्याकै बाटो रोजेकी थिईन भने अन्य २ नायिकाहरु आज पनि संघर्षशील छन् । उनीहरुको मनोबलको त हामीले प्रशंसा गर्ने पर्छ । नायिका खड्काको घटनावृतमा भने तथ्य कुरो बाहिर आइनसकेको ले यसै भन्न सकिने अवस्था छैन तर अधिकांस दोष उनकै देख्ने आँखाहरुको कमि भने पक्कै नहोला । मान्छेका सपना अनगिन्ति हुन्छन सपना देख्नु कुनै दोष हैन र त्यसलाई पुरा गर्न खोज्नु कुनै पाप पनि हैन । यस्ता आँखाहरुलाई गल्ति जो कोहीबाट पनि हुन्छ भन्ने कुराको जानकारी नभएको हुनसक्छ । यदि उनीबाट गल्ति नै भएको रहेछ भने पनि त्यसको क्षतिपूर्ति उनको त्यो अमुल्य जीवन त कदापि हुन सक्दैनथ्यो ।

यो घटनाबाट पक्कै पनि एउटा घृणित तथ्य पुन प्रकाशमा आएको छ कि तपाईं हाम्रा छोरीचेली , दिदीबैनीहरु कतै पनि सुरक्षित छैनन् । बाथरुममा अरुले नुहाएको चोरेर भिडियो खिची ब्ल्याक्मेलिंगमा त्यसलाई प्रयोग गरिनु, फोनबाट जथाभाबी प्रस्ताब आउनु जस्ता कुराहरुले यसको पुष्टि गर्छ । साथसाथै एउटा पाठ पनि यो घटनाबाट सिक्न सकिन्छ कि नायिका खड्काकै स्वीकारोक्ति अनुसार आफूमाथि आइपरेको समस्यालाई उनी एक्लैले सामना गर्न खोज्नु, आफ्नो मात्र स्वबिबेकको प्रायोग गर्न खोज्नु उनको व्यक्तिगत गल्ति थियो । यदि समयमै आफ्नो समस्या परिवारलाई भनेर उनीहरुबाट नैतिक समर्थन लिई अघि बढेको भए समस्याले यति बिकराल रुप लिने थिएन होला । उनले आफ्नो परिवारको समर्थन नपाएकी त हैनन नै तर त्यतिन्जेल सम्म अलि ढिला भैसकेको थियो वा भनुम उनी शोसनमा परिसकेकी थिईन् । त्यसैले पिडित चेलीहरु र हामी सम्पूर्ण नारीवर्गले सोच्नुपर्ने कुरा के हो भने यो समाज भनेको हामीले नै निर्माण गरेको एउटा दायरा मात्र हो । हामी पनि यसकै एउटा अंश हौ । आफ्नो सहभागिता भएर वा नभईकन पनि त्यस्ता साना ठुला घटनाहरुमा आफ्नो नाम जोडिन गएको खण्डमा नआतिकन त्यसको सामना गर्नु पर्छ । सर्बप्रथम त आफ्नो परिवारलाई त्यसको स्पष्ट जानकारी गराई उनीहरुको साथ र सहयोग लिनु पर्छ । आफ्नो परिवार नै आफ्नो प्राथमिकताको कुरो हो । परिवारले त्यसलाई कसरी लिन्छन त्यो नै हाम्रो प्रमुख सरोकारको बिषय हुनुपर्छ । समाज भनेको त धेरै रमिते पो हुन्छ त । राम्रो नै काम गर्दा पनि खुट्टा तान्नेहरुको कमी कहाँ हुन्छ र हाम्रो समाजमा ?? त्यसैले परिवारको नैतिक समर्थन नै काफी हुन्छ त्यस्ता समस्याहरु संग जुध्नको लागि । हरेक गल्तिको सुधार हुनुपर्छ र गर्न सकिन्छ भन्ने मानसिकता राखी अघि बढ्नुपर्छ । परिवारले पनि आफ्नो सन्तानप्रति सोहि अनुसारको भूमिका खेल्नु जरुरी छ । अनि समाजको पनि महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोणमा परिवर्तन आउनुपर्छ। खाली किन महिलालाई मात्र अपराधबोध गराउने ? किन पक्षपातको तराजुमा राखेर जोखिरहने उनीहरुलाई ? हाम्रै समुदायको संकुचित मानसिकताको उपज थियो हिजोको श्रीषा कार्की अनि आजको ज्योति खड्काको अवसान । अब फेरी पनि उनीहरुकै जस्तो हबिगत अन्य चेलीहरुको नहोस भन्ने कुरामा यो समाज सजक हुने कि नहुने त ? पक्कै पनि सोचनीय कुरा छ । यो संगसंगै समाजको मान्यता परिवर्तन पनि आजको आवश्यकता हो ।