हालै निधन भएका पुर्व प्रधानमन्त्रि शुशिल कोइरालालाइ राजकिय सम्मानका साथ अन्त्यष्टि गरिएको थियो। पुर्व प्रधानमन्त्रि, लामो समय देखि घोषणा हुन नसकेको संबिधानको घोषणाकर्ता कोइरालालाइ राजकिय सम्मानका साथ बिदाइ गर्नु राम्रै काम गरेको थियो केपि ओलिको मन्त्रिपरिषदले ।

मलाइ सम्मान दिनुमा कुनै गुनासो नभए पनि “राजकिय” भन्ने शब्दले भने कुत्कुत्याइ रहेको थियो। किनकि म संग भएको एकमात्र शब्दकोशमा “राजकिय” भन्नाले “राजाले दिने सम्मान” भनेर अर्थ्याइएको थियो। तेसैले होला “राजकिय प्रज्ञा प्रतिष्ठान“लाइ नाम परिवर्तन गरेर “प्रज्ञा प्रतिष्ठान“मात्रै बनाइएको छ। अब राजालाइ हटाएको निर्णयलाइ औपचारिकता दिने संबिधानको घोषणा गर्ने कोइरालालाइ किन “राजकिय सम्मानका साथ अन्त्येष्टि” गरियो?  (बृहत नेपालि शब्दकोशमा भने “राज्यस्तरको” सम्मान पनि भनिएको रहेछ, पछि थाह पाएँ।)

यो प्रश्नको उत्तर खोज्ने क्रममा मैले राजकिय सम्मानका के के ब्यबस्था छन् भनेर खोजिनिति गरेको थिएँ तर, खासै ज्यादा जानकारि प्राप्त गर्न सकिन। तेसैले यो प्रश्नात्मक भिडियो ब्लग तयार गरेको छु । तपाइँ पाठकको सहयोगमा राजकिय सम्मानको ब्यबस्था सम्बन्धि नेपालको आधिकारिक दस्ताबेज प्राप्त गरेको दिन यो पोष्ट अपडेट गर्ने छु :

https://www.youtube.com/watch?v=GWaWyC_kttc

यो भिडियोमा कसले कसले राजकिय सम्मान पाउँदा रहेछन भन्ने छोटो विवेचनाको साथै पुर्व प्रधानमन्त्रिहरु शुर्यबहादुर थापालाइ राजकिय सम्मानका साथ अन्त्यष्टि गरिएको तर मरिचमान सिंगको निधनको बेलामा सरकारि बिदा नदिइएको बारेमा चर्चा गरिएको छ ।

 Continue reading

गणतन्त्र नेपालको छैटौं प्रधानमन्त्री सुशिल कोइरालालाइ युवा अबस्थामा राजनिति भन्दा पनि अभिनयमा सोख भएको बुझिएको छ । कांग्रेस नेता पुरुषोत्तम बस्नेतका अनुसार सुशिल कोइरालाका बाबु बोधप्रसाद कोइरालाले सुशिललाइ सरकारि जागिर खुवाउन चहेको भए पनि उनलाइ भने जागिर खानु भन्दा हलिउडको हिरो बन्न मनलागेको थियो । अभिनय तालिमका लागि अमेरिका जाने सबै तयारि हुँदै गर्दा नै बि.स.२०१७ सालमा राजा महेन्द्रले सत्ता आफ्नो हातमा लिएर प्रजातन्त्रको अन्त्य गरे पछि कोइराला हिरो बन्ने सपना त्यागेर भारत पलायन भएर १६ वर्ष निर्वासनमा रहे। फिल्ममा हिरो बन्न नपाएका सुशिल कोइराला राजनितिमा भने हिरो भए ।

बिस्तृत बिवरण भिडियोमा:

https://www.youtube.com/watch?v=q-TNzfEtQwg

थप जानकारि: अभिनेता बन्ने चहाना पुरा गर्न उनले भारतबाट नृत्य र फोटोग्राफि सम्बन्धि प्रशिक्षण पनि लिएका थिए । अभिनय प्रशिक्षणको लागि अमेरिका जाने तयारिमा रहेका शुशिलको अमेरिका जाने भिसा समेत आइसकेको थियो पनि भनिन्छ। तर, २०१७ सालको पुस १ गते राजा महेन्द्रले “कु” गरेपछि उनलाइ विदेश जान समेत प्रतिबन्ध लाग्यो ।

हिरो बन्न तम्तयार बनेका कोईराला त्यो घटनापछि राजनीतिमा सक्रिय हुनुपर्ने ठानेर एकाएक नेपाली कांग्रेसको राजनीतिमा होमिए । सुशीललाई नजिकबाट जान्नेहरूका अनुसार राजा महेन्द्रले दुई महिना ढिलो मात्रै ‘कू’ गरेको भए पनि सुशील अमेरिका पुगिसकेका हुन्थे र सम्भवतः यतिबेला हलिउडमा जमिरहेका हुन्थे भन्ने गर्छन् ।

सुशिल कोइरालाला पहिलो संबिधानसभाले लेख्न नसकेको संबिधान दोश्रो संबिधानसभामा दुइ तिहाइ मतका साथ प्रधानमन्त्रि भए पछि सबै राजनितिक शक्तिसंग समन्वय गरेर असोज ३ गते जारि गर्नुको श्रेय गरेको छ ।

 Continue reading