रक्षा बन्धन श्रावण महिनाको पुर्णिमाको दिन मनाइने एक हिन्दु चाड हो | रक्षा बन्धनको दिन मन्त्रले शुद्ध बनाइएको पहेंलो धागोको डोरी हातमा बाधेर पण्डित अथवा भान्जा वा ज्वाई आदि मान्यजनबाट आशिर्बाद लिने प्रचलन छ | तेस्तै ब्राह्मणहरुले पनि काँचो धागोले बनेको डोरि (जनै) लागाउने गर्दछन | आजकाल, भारतिय प्रभाबका कारण दाजु भाइले दिदि बहिनिलाई राखि (रक्षासुत्र) बाँधेर एक अर्काको सुस्वास्थ र दिर्घायुको कामना गर्ने चलन पनि बढ्दो क्रममा छ |

यसरि रक्षाबन्धन पर्वमा हिन्दु धर्मावलम्बिहरूले शरिर रक्षा तथा आध्यात्मिक शुद्धिका लागि ब्राम्हण पुरोहितद्वारा आ– आफ्ना नाडिमा डोरो बाँधि रक्षा बन्धन मनाउने प्रचलन चलेको छ ।

जनै पुर्णिमा अर्थात रक्षा बन्धनको भिडियो परिचय:

यो पर्बलाइ विभिन्न समुदायमा भिभिन्न नामले बोलाउने प्रचलन छ, केहि नाम हरु निम्न छन् :

• रक्षा बन्धन (रक्षासुत्र बाँधिने हुनाले)
• जनै पुर्णिमा (जनै लगाउने पुर्णिमाको दिन हुनाले)
• ऋषितर्पणि (सप्तऋषिहरूलाइ तर्पण दिने भएकोले)
• राखि (बिशेषता तराइमा)
• गुन्हु पुन्हि, क्वाटि खाने दिन (नेवार समुदायमा – नौ गेडागुडि को क्वाटि खाने)
• ब्याँजा नकेगु (भ्यागुताको पुजा गर्ने दिन)

रक्षा बन्धन

यसरि धागो वा राखि बाँध्दा निम्न श्लोक पाठ गर्ने गरिन्छ :

येन बद्धो बलि: राजा दानवेन्द्रो महाबल:।
तेन त्वामभिबध्नामि रक्षे मा चल मा चल॥

यो श्लोकको नेपालि अर्थ हुन्छ – जुन रक्षासुत्र ले महान शक्तिशालि तथा दानि राजा, बलिलाइ बाँधिएको थियो, त्यहि रक्षाबन्धन ले मैले तिमि/तपाइलाई बाँधि दिन्छु, जसले तिम्रो/तपाइको रक्षा गर्नेछ।

यो दिन राजधानिका विभिन्न देविदेवताका मन्दिर परिसरमा ब्राम्हणहरु विहानै देखि बसेर श्रद्धालु भक्तजनहरुका नाडिमा रक्षाबन्धन बाँध्ने गर्दछन ।

 Continue reading