उखान टà¥à¤•à¥à¤•ाहरà¥à¤•ो धनि नेपालि à¤à¤¾à¤·à¤¾ मा चलन चलà¥à¤¤à¤¿à¤®à¤¾ रहेका केहि उखान टà¥à¤•à¥à¤•ाहरॠजाति बिशेष, महिलाहरॠर अपांगहरà¥à¤²à¤¾à¤‡ होचà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡, जिसà¥à¤•à¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ र दवाउने पà¥à¤°à¤•ारका पनि छन । कà¥à¤¨à¥ˆ कालखणà¥à¤¡à¤®à¤¾ ठिकै सà¥à¤¨à¤¿à¤¨à¥‡ तà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤à¤¾ उखानहरà¥à¤²à¥‡ कतिपय मानिसहरà¥à¤•ो आतà¥à¤®à¤µà¤¿à¤¶à¥à¤µà¤¾à¤¸à¤®à¤¾ ठेस पà¥à¤°à¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤à¤›à¤¨, चितà¥à¤¤ दà¥à¤–ाउà¤à¤›à¤¨ । तेसैले आजकल समाजमा तà¥à¤¯à¤¸à¥à¤¤à¤¾ à¤à¤¨à¤¾à¤‡à¤•ो पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¨à¥ हà¥à¤‚दैन à¤à¤¨à¥à¤¨à¥‡ जन बिशà¥à¤µà¤¾à¤¸ बनà¥à¤¦à¥ˆ गà¤à¤•ो छ। मैले केहि समय अघि जात जातिलाइ होचà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ खालका उखान टà¥à¤•à¥à¤•ाहरॠजमà¥à¤®à¤¾ गरेर à¤à¤• लेख लेखेको थिà¤à¤à¥¤ अहिले तेसà¥à¤¤à¥ˆ महिलालाइ होचà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ खालका उखान हरॠजमà¥à¤®à¤¾ गरà¥à¤¨à¥‡ जमरà¥à¤•ो गरेको छॠ। यो सà¥à¤šà¤¿ तयार गरà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¥‡à¤°à¤£à¤¾ à¤à¤• टà¥à¤µà¤¿à¤Ÿà¤°à¤•ा मितà¥à¤°à¤¬à¤¾à¤Ÿ मिलेको हो । उनको टà¥à¤µà¤¿à¤Ÿ यस पोषà¥à¤Ÿà¤•ो अनà¥à¤¤à¥à¤¯à¤®à¤¾ à¤à¤®à¥à¤¬à¥‡à¤¡ गरेको छॠ।
यहाठजमà¥à¤®à¤¾ à¤à¤à¤•ा उखान टà¥à¤•à¥à¤•ा पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— गरà¥à¤¦à¤¾ महिला पà¥à¤°à¥à¤·, महिला महिला र पà¥à¤°à¥à¤· पà¥à¤°à¥à¤· बिच पनि बैमनषà¥à¤¯à¤¤à¤¾ बढà¥à¤¨à¥‡, मानसिक आघात पà¥à¤—à¥à¤¨à¥‡ र समाजलाइ नै नरामà¥à¤°à¥‹ असर पà¥à¤—à¥à¤¨à¥‡ समà¥à¤à¤¾à¤µà¤¨à¤¾ à¤à¤à¤•ो हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ यि उखान पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— नगरà¥à¤¨à¥à¤¹à¥à¤¨ सबैलाइ अनà¥à¤°à¥‹à¤§ छ । तर à¤à¤• चोटि पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— à¤à¤à¤° पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨à¤®à¤¾ आइ सकेको उखान टà¥à¤•à¥à¤•ालाइ हटाउन वा मेटाउन त पकà¥à¤•ै मिलà¥à¤¦à¥ˆà¤¨ । तर, तिनलाइ पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— नगरà¥à¤¦à¤¾ बà¥à¤¯à¤•à¥à¤¤à¤¿à¤—त र सामाजिक सदà¤à¤¾à¤µ कायम राखà¥à¤¨ सजिलो हà¥à¤¨à¥à¤› :
- आइमाइको रà¥à¤¦à¥à¤°à¤˜à¤¨à¥à¤Ÿà¤¿ हà¥à¤¦à¥ˆà¤¨!
- पोथि बासेको सà¥à¤¹à¤¾à¤à¤¨
- घि का लडà¥à¤¡à¥ टेडा à¤à¤²à¤¾ । (मधेशको उखान)
महिलालाइ उपà¤à¥‹à¤—à¥à¤¯ बसà¥à¤¤à¥ जसà¥à¤¤à¥‹ बà¥à¤¯à¤¬à¤¹à¤¾à¤° गरà¥à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¥à¤· पà¥à¤°à¤§à¤¾à¤¨ समाजको à¤à¤à¤²à¥à¤•ो दिने यि उखानहरà¥à¤²à¥‡ हामà¥à¤°à¥‹ समाजको कà¥à¤°à¥à¤ª रà¥à¤ª देखाउà¤à¤›:
- बैंशमा बिसवटा पोइ, मरà¥à¤¨à¥‡ बेलामा कोहि न कोहि।
- मरà¥à¤¦à¤•ा १२ ओटि जोइ!
- गà¥à¤¨à¥à¤¦à¥à¤°à¥à¤•लाइ पकाउनॠपरà¥à¤¦à¥ˆà¤¨ र सालि फकाउनà¥à¤ªà¤°à¥à¤¦à¥ˆà¤¨
- गà¥à¤¨à¥à¤¦à¥à¤°à¥à¤•को खानॠà¤à¥‹à¤², कमारिको खानॠमोल
- लटà¥à¤ ि टेके à¤à¤°, कानà¥à¤›à¤¿ लà¥à¤¯à¤¾à¤ घर