काठमाडौं उपतà¥à¤¯à¤•ामा परापà¥à¤°à¥à¤¬ काल देखि à¤à¤¾à¤¦à¥à¤° शà¥à¤•à¥à¤² चतà¥à¤°à¥à¤¦à¤¶à¥€à¤•ा दिन नेवार समà¥à¤¦à¤¾à¤¯à¤®à¤¾ इनà¥à¤¦à¥à¤° जातà¥à¤°à¤¾ मनाउने गरिनà¥à¤› । यो परà¥à¤µ काठमाडौà¤, ललितपà¥à¤°, à¤à¤•à¥à¤¤à¤ªà¥à¤°, धà¥à¤²à¤¿à¤–ेल र दोलखालगायत सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¤¾ मनाउने पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨ रहेको छ । पानि पारà¥à¤¨à¥‡ देवताको रà¥à¤ªà¤®à¤¾ परिचित इनà¥à¤¦à¥à¤°à¥à¤°à¤•ो पà¥à¤œà¤¾ आराधना गरिने हà¥à¤¨à¤¾à¤²à¥‡ यो परà¥à¤µà¤•ो नाम नै इनà¥à¤¦à¥à¤°à¤œà¤¾à¤¤à¥à¤°à¤¾ रहन गà¤à¤•ो हो ।
à¤à¤¿à¤¡à¤¿à¤¯à¥‹ परिचय यहाठहेरà¥à¤¨à¥à¤¹à¥‹à¤¸:
यो जातà¥à¤°à¤¾ à¤à¤¾à¤¦à¥à¤° शà¥à¤•à¥à¤² दà¥à¤µà¤¾à¤¦à¤¶à¤¿à¤•ा दिन हनà¥à¤®à¤¾à¤¨à¤¢à¥‹à¤•ाको अगाडि धारà¥à¤®à¤¿à¤• विधिपà¥à¤°à¥à¤µà¤• इनà¥à¤¦à¥à¤°à¥à¤°à¤§à¥à¤µà¤œà¤¾à¤¸à¤¹à¤¿à¤¤à¤•ो à¤à¤• लिङà¥à¤—ो ठडà¥à¤¯à¤¾à¤‡à¤à¤ªà¤›à¤¿ पà¥à¤°à¤¾à¤°à¤®à¥à¤ à¤à¤ पछि आठदिन समà¥à¤® विà¤à¤¿à¤¨à¥à¤¨ पà¥à¤°à¤•ारका नाचगान, रथयातà¥à¤°à¤¾ र देबिदेवताको पà¥à¤œà¤¾à¤†à¤œà¤¾ गरेर मनाउने पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨ छ । यो जातà¥à¤°à¤¾à¤•ो अवसरमा काठमाडौं उपतà¥à¤¯à¤•ामा सरकारि र निजि कारà¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤¹à¤°à¥à¤®à¤¾ सारà¥à¤µà¤œà¤¨à¤¿à¤• बिदा दिने पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨ पनि छ ।
इतिहासविद हरà¥à¤•ा अनà¥à¤¸à¤¾à¤° यो जातà¥à¤°à¤¾ लिचà¥à¤›à¤µà¤¿ कालदेखि मनाउà¤à¤¦à¥ˆ आइà¤à¤•ो हो । यस परà¥à¤µà¤®à¤¾ तà¥à¤¤à¤¾à¤¨à¥à¤¤à¥à¤°à¤¿à¤• विधिदà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ पà¥à¤œà¤¾ गरिनà¥à¤› । इनà¥à¤¦à¥à¤°à¤œà¤¾à¤¤à¥à¤°à¤¾à¤•ा लागि इनà¥à¤¦à¥à¤°à¤§à¥à¤µà¤œ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¨à¤¾à¤•ा लागि काटिने लिङà¥à¤—ोदेखि उकà¥à¤¤ लिङà¥à¤—ो उपतà¥à¤¯à¤•ाà¤à¤¿à¤¤à¥à¤° पà¥à¤°à¤µà¥‡à¤¶ गराउने, लिङà¥à¤—ो ठडà¥à¤¯à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ र लिङà¥à¤—ो ढालà¥à¤¨à¥‡ कारà¥à¤¯à¤•ा लागि साइत जà¥à¤°à¤¾à¤‰à¤¨à¥‡ पà¥à¤°à¤šà¤²à¤¨ à¤à¤à¤•ो नेपाल पञà¥à¤šà¤¾à¤™à¥à¤— निरà¥à¤£à¤¾à¤¯à¤• समितिका अधà¥à¤¯à¤•à¥à¤· पà¥à¤°à¤¾ डा रामचनà¥à¤¦à¥à¤° गौतमले बताउà¤à¤›à¤¨ ।